ש ל ו ם ע ל י כ ם
דאָס נײן־און־פֿערציקסטע קאַפּיטל
אַ ן ע פּ י ז אָ ד פֿ ו ן פֿ אַ ר צ ײַ ט ן
די מעשׂה, װאָס דוד שאַפּיראָ האָט גענומען דערצײלן, איז
טאַקע געװען זײער אַ שײנע מעשׂה און ער האָט זי זײער שײן דערצײלט.
אײן חסרון נאָר איז געװען, װאָס צוליבן קװאַרטיראַנט, װאָס
פֿאַרשטײט ייִדיש אַ ביסל מער פֿון אַ גױ, האָט דוד געמוזט זי
איבערגעבן אין אַ פֿרעמדער שפּראַך, אין אַ שפּראַך, מיט װעלכער ער איז
עפּעס ניט שװה־בשװה. דאָרט, װוּ עס האָבן אים אױסגעפֿעלט
װערטער, האָט ער געמוזט טאָן דאָס, װאָס זײַן טאַטע האָט
געטאָן. דערמאַכן דאָס איבעריקע מיט די הענט. איז אַפֿילו געהאַט
געבליבן תּחילת, אַז בעטי זאָל אים קומען צו הילף, דאָס הײסט, אַז
זי זאָל זײַן זײַן טאָלמאַטש. דאָס איז אָבער געװען גאַנץ איבעריק,
װאָרעם װי קאָן דוד שאַפּיראָ לײדן, אַז יענער זאָל פֿאַר אים רעדן?
װאָס איז ער, חלילה, אַ שטומער? דעריבער איז ער אַלע מאָל, װען
דער קװאַרטיראַנט האָט זיך געװענדט צו בעטין, זי זאָל אים געבן
צו פֿאַרשטערן, אָנגעפֿאַלן אױף אים מיט הענט.
― װאָס פֿרעגט איר בײַ איר? װאָס װײסט זי? זי װײסט
אַזױ װי איר און איר אַזױ װי זי. אין די זאַכן לאָזט מיך, װעל
איך אײַך קלאָר מאַכן אַקוראַט.
דאָס רופֿט אַרױס אַ פֿרײלעך געלעכטער בײַ יונגװאַרג, צװישן
װעלכע מע דאַרף רעכענען אױך דעם קלײנעם סיאָמקע, װאָס הערט
זיך צו צום טאַטנס מעשׂה מיט קאָפּ װי אַן אַלטער. „מיר זאָל זײַן
פּאָר זײַן קאָפּ!“ טראַכט זיך שׂרה װאָס די אַרבע־כּוסות האָבן זי
געמאַכט שמײכלענדיק, די באַקן רױט און די אױגן האַלב
שלעפֿעריק.
|
|
sholem elikh m
dos neyn-un-fertsikste kapitl
an epizod fun fartsayt n
di mayse, vos Doved shapiro hot genumen dertseyln, iz
take geven zeyer a sheyne mayse un er hot zi zeyer sheyn dertseylt.
eyn khesorn nor iz geven, vos tsulibn kvartirant, vos
farshteyt yidish a bisl mer fun a goy, hot Doved gemuzt zi
ibergebn in a fremder shprakh, in a shprakh, mit velkher er iz
epes nit shovebeshove. dort, vu es hobn im oysgefelt
verter, hot er gemuzt ton dos, vos zayn tate hot
geton. dermakhn dos iberike mit di hent. iz afile gehat
geblibn tkhiles, az beti zol im kumen tsu hilf, dos heyst, az
zi zol zayn zayn tolmatsh. dos iz ober geven gants iberik,
vorem vi kon Doved shapiro leydn, az yener zol far im redn?
vos iz er, kholile, a shtumer? deriber iz er ale mol, ven
der kvartirant hot zikh gevendt tsu betin, zi zol im gebn
tsu farshtern, ongefaln oyf im mit hent.
― vos fregt ir bay ir? vos veyst zi? zi veyst
azoy vi ir un ir azoy vi zi. in di zakhn lozt mikh, vel
ikh aykh klor makhn akurat.
dos ruft aroys a freylekh gelekhter bay yungvarg, tsvishn
velkhe me darf rekhenen oykh dem kleynem syomke, vos hert
zikh tsu tsum tatns mayse mit kop vi an alter. "mir zol zayn
por zayn kop!'' trakht zikh shore vos di arbe-koyses hobn zi
gemakht shmeykhlendik, di bakn royt un di oygn halb
shleferik.
|
ש ל ו ם ע ל י כ ם
דאָס נײן־און־פֿערציקסטע קאַפּיטל
אַ ן ע פּ י ז אָ ד פֿ ו ן פֿ אַ ר צ ײַ ט ן
די מעשׂה, װאָס דוד שאַפּיראָ האָט גענומען דערצײלן, איז
טאַקע געװען זײער אַ שײנע מעשׂה און ער האָט זי זײער שײן דערצײלט.
אײן חסרון נאָר איז געװען, װאָס צוליבן קװאַרטיראַנט, װאָס
פֿאַרשטײט ייִדיש אַ ביסל מער פֿון אַ גױ, האָט דוד געמוזט זי
איבערגעבן אין אַ פֿרעמדער שפּראַך, אין אַ שפּראַך, מיט װעלכער ער איז
עפּעס ניט שװה־בשװה. דאָרט, װוּ עס האָבן אים אױסגעפֿעלט
װערטער, האָט ער געמוזט טאָן דאָס, װאָס זײַן טאַטע האָט
געטאָן. דערמאַכן דאָס איבעריקע מיט די הענט. איז אַפֿילו געהאַט
געבליבן תּחילת, אַז בעטי זאָל אים קומען צו הילף, דאָס הײסט, אַז
זי זאָל זײַן זײַן טאָלמאַטש. דאָס איז אָבער געװען גאַנץ איבעריק,
װאָרעם װי קאָן דוד שאַפּיראָ לײדן, אַז יענער זאָל פֿאַר אים רעדן?
װאָס איז ער, חלילה, אַ שטומער? דעריבער איז ער אַלע מאָל, װען
דער קװאַרטיראַנט האָט זיך געװענדט צו בעטין, זי זאָל אים געבן
צו פֿאַרשטערן, אָנגעפֿאַלן אױף אים מיט הענט.
― װאָס פֿרעגט איר בײַ איר? װאָס װײסט זי? זי װײסט
אַזױ װי איר און איר אַזױ װי זי. אין די זאַכן לאָזט מיך, װעל
איך אײַך קלאָר מאַכן אַקוראַט.
דאָס רופֿט אַרױס אַ פֿרײלעך געלעכטער בײַ יונגװאַרג, צװישן
װעלכע מע דאַרף רעכענען אױך דעם קלײנעם סיאָמקע, װאָס הערט
זיך צו צום טאַטנס מעשׂה מיט קאָפּ װי אַן אַלטער. „מיר זאָל זײַן
פּאָר זײַן קאָפּ!“ טראַכט זיך שׂרה װאָס די אַרבע־כּוסות האָבן זי
געמאַכט שמײכלענדיק, די באַקן רױט און די אױגן האַלב
שלעפֿעריק.
|