גיטל פּורישקיעװיטש
אַ מעשׂה, װי אַזױ אַ ייִדענע אַן אַלמנה, װאָס הײסט גיטל און האַנדלט
מיט װיסאָצקיס טײ, האָט נאָך דרײַ יאָד שװערע אַרבעט איז דער דריטער
דומע סוף־כּל־סוף אַרױסגעראַטעװעט איר בן־יחיד פֿון דינסט, אַװעקגע־
געבן אַ גאַנצע פּריסוטסטװיע פּאָד־סוד, און דעריבער באַקומען אין שטאָט
דעם נאָמען פּורישקעװיטש. דערצײלט אין אײן אָטעם טאַקע פֿון איר אַלײן.
― זעט נאָר, װי מע האָט זיך עס צונױפֿגעקליבן, װי אַף אַ בײז װוּנ־
דער! צעגײט אײַך, ייִדן, װי זאַלץ אין װאַסער. מע װעט נישט באַװײַזן
קײן קאָמעדיעס און מע װעט נישט דערצײלן קײן באָבע־מעשׂיות, אַפֿן הימל
אַ יאַריד. מע האָט מיר געזאָגט, אַז דאָ איז פֿאַראַן עפּעס אײנער אַ שלום־
לײכעם, װאָס שרײַבט. אָט דאָס זײַט איר אַלײן טאַקע אָט דער שלום־
לײכעם, װאָס שרײַבט? שרײַבט־זשע טאַקע, די האַנט זאָל אײַך גאָר נישט
װײ טאָן שרײַבנדיק. די גאַנצע שטאָט זאָלט איר באַשרײַבן, פֿון אױבן
ביז אַראָפּ. נישקשה, זײ האָבן עס כּשר פֿאַרדינט. און דערהױפּט ― די
נגידים, די מיוחסים פֿון גאָט, װאָס האָבן זיך אײַנגערעדט, אַז די גאַנצע
װעלט איז באַשאַפֿן געװאָרן פֿון זײערטװעגן. מיר דאַרפֿן האָרעװען און
פֿאַרשװאַרצט װערן, און זײ װעלן זיך אױסקױפֿן פֿאַר געלט פֿון אַלע
צרות און פֿון אַלע גזירות, און נאָך מאַכן חוזק פֿון אַ ייִדענע אַן
אַלמנה, װאָס לעבט פֿון װיסאָצקיס טײ. איך שטעל־צו װיסאָצקיס טײ
שטעל איך צו אין אַלע בעל־הבתּישע הײַזער אַף אױסצאָלן, און דערפֿון
צי איך מיר מײַן שטיקל ברױט מיט מײַן קינד, אײן שטיקל בן־יחיד,
װאָס מע האָט דאָס געװאָלט באַ מיר אַװעקנעמען פֿאַר פֿרעמדע זינד. איר
מעגט דאָס האָרכן, װאָס עס קאָן זיך פֿאַרלױפֿן אַף דער װעלט. מיר דאַכט,
אַז זינט די װעלט איז אַ װעלט, האָט זיך נאָך נישט געטראָפֿן, אַז מע
זאָל צונעמען אײן־און־אײנציקן בן־יחיד, אַ קאָרמאַק אַף די עלטערע
יאָרן, באַ אַ מאַמע אַן אַלמנה. װאָס פֿריִער גאָט און דערנאָך װיסאָצקי
|
|
gitl purishkyevitsh
a mayse, vi azoy a yidene an almone, vos heyst gitl un handlt
mit visotskis tey, hot nokh dray yod shvere arbet iz der driter
dume suf-Kl-suf aroysgeratevet ir bn-yokhid fun dinst, avekge-
gebn a gantse prisutstvye pod-sud, un deriber bakumen in shtot
dem nomen purishkevitsh. dertseylt in eyn otem take fun ir aleyn.
― zet nor, vi me hot zikh es tsunoyfgeklibn, vi af a beyz vun-
der! tsegeyt aykh, yidn, vi zalts in vaser. me vet nisht bavayzn
keyn komedyes un me vet nisht dertseyln keyn bobe-mayses, afn himl
a yarid. me hot mir gezogt, az do iz faran epes eyner a shlum-
leykhem, vos shraybt. ot dos zayt ir aleyn take ot der shlum-
leykhem, vos shraybt? shraybt-zhe take, di hant zol aykh gor nisht
vey ton shraybndik. di gantse shtot zolt ir bashraybn, fun oybn
biz arop. nishkshh, zey hobn es kosher fardint. un derhoypt ― di
negidem, di meyukhosem fun got, vos hobn zikh ayngeredt, az di gantse
velt iz bashafn gevorn fun zeyertvegn. mir darfn horeven un
farshvartst vern, un zey veln zikh oyskoyfn far gelt fun ale
tsores un fun ale gezeyres, un nokh makhn khoyzek fun a yidene an
almone, vos lebt fun visotskis tey. ikh shtel-tsu visotskis tey
shtel ikh tsu in ale baal-hbWishe hayzer af oystsoln, un derfun
tsi ikh mir mayn shtikl broyt mit mayn kind, eyn shtikl bn-yokhid,
vos me hot dos gevolt ba mir aveknemen far fremde zind. ir
megt dos horkhn, vos es kon zikh farloyfn af der velt. mir dakht,
az zint di velt iz a velt, hot zikh nokh nisht getrofn, az me
zol tsunemen eyn-un-eyntsikn bn-yokhid, a kormak af di eltere
yorn, ba a mame an almone. vos frier got un dernokh visotski
|
גיטל פּורישקיעװיטש
אַ מעשׂה, װי אַזױ אַ ייִדענע אַן אַלמנה, װאָס הײסט גיטל און האַנדלט
מיט װיסאָצקיס טײ, האָט נאָך דרײַ יאָד שװערע אַרבעט איז דער דריטער
דומע סוף־כּל־סוף אַרױסגעראַטעװעט איר בן־יחיד פֿון דינסט,
אַװעקגעגעבן אַ גאַנצע פּריסוטסטװיע פּאָד־סוד, און דעריבער באַקומען אין שטאָט
דעם נאָמען פּורישקעװיטש. דערצײלט אין אײן אָטעם טאַקע פֿון איר אַלײן.
― זעט נאָר, װי מע האָט זיך עס צונױפֿגעקליבן, װי אַף אַ בײז
װוּנדער! צעגײט אײַך, ייִדן, װי זאַלץ אין װאַסער. מע װעט נישט באַװײַזן
קײן קאָמעדיעס און מע װעט נישט דערצײלן קײן באָבע־מעשׂיות, אַפֿן הימל
אַ יאַריד. מע האָט מיר געזאָגט, אַז דאָ איז פֿאַראַן עפּעס אײנער אַ
שלוםלײכעם, װאָס שרײַבט. אָט דאָס זײַט איר אַלײן טאַקע אָט דער
שלוםלײכעם, װאָס שרײַבט? שרײַבט־זשע טאַקע, די האַנט זאָל אײַך גאָר נישט
װײ טאָן שרײַבנדיק. די גאַנצע שטאָט זאָלט איר באַשרײַבן, פֿון אױבן
ביז אַראָפּ. נישקשה, זײ האָבן עס כּשר פֿאַרדינט. און דערהױפּט ― די
נגידים, די מיוחסים פֿון גאָט, װאָס האָבן זיך אײַנגערעדט, אַז די גאַנצע
װעלט איז באַשאַפֿן געװאָרן פֿון זײערטװעגן. מיר דאַרפֿן האָרעװען און
פֿאַרשװאַרצט װערן, און זײ װעלן זיך אױסקױפֿן פֿאַר געלט פֿון אַלע
צרות און פֿון אַלע גזירות, און נאָך מאַכן חוזק פֿון אַ ייִדענע אַן
אַלמנה, װאָס לעבט פֿון װיסאָצקיס טײ. איך שטעל־צו װיסאָצקיס טײ
שטעל איך צו אין אַלע בעל־הבתּישע הײַזער אַף אױסצאָלן, און דערפֿון
צי איך מיר מײַן שטיקל ברױט מיט מײַן קינד, אײן שטיקל בן־יחיד,
װאָס מע האָט דאָס געװאָלט באַ מיר אַװעקנעמען פֿאַר פֿרעמדע זינד. איר
מעגט דאָס האָרכן, װאָס עס קאָן זיך פֿאַרלױפֿן אַף דער װעלט. מיר דאַכט,
אַז זינט די װעלט איז אַ װעלט, האָט זיך נאָך נישט געטראָפֿן, אַז מע
זאָל צונעמען אײן־און־אײנציקן בן־יחיד, אַ קאָרמאַק אַף די עלטערע
יאָרן, באַ אַ מאַמע אַן אַלמנה. װאָס פֿריִער גאָט און דערנאָך װיסאָצקי
|