מ ש ו ג ע י ם
אַ באַשרײַבונג פֿון אַ דורכפֿאָרער
ד אָ ס ע ר ש ט ע ק אַ פּ י ט ל
(אַ דורכפֿאָרער אַנטדעקט דאָס נײַע לאַנד. ― די רױטע ייִדלעך הערן זיך אָן מיט
מעשׂיות און װערן פֿאַרקאָכט. ― אײנער פֿון זײ לאָזט זיך אַהין אַװעק. ― ער קומט צוריק און גיט אַרױס זײַן באַשרײַבונג באַזונדער אין אַ ביכל. ― ער רעכנט דערפֿון גליקלעך װערן).
אַ צײַט מיט יאָרן האָבן די רױטע ייִדלעך געמײנט, אַז מיט זײ לאָזט
זיך אױס די װעלט. פֿון אײן זײַט דער טײַך סמבטיון, פֿון דער אַנדערער
זײַט די הרי חושך און אין מיטן די רױטע ייִדלעך ― און אַן עק, װאָס
באַדאַרף מען נאָך? גערעדט האָט מען, אַז אַף יענער זײַט סמבטיון איז אַ
סבֿרא, אַז סע איז יאָ פֿאַראַן עפּעס אַ לאַנד, נאָר אַפֿילו אַז יאָ, איז נאָך
אַ ספֿק, צי עס געפֿינען זיך דאָרטן ייִדן; כאָטש אַפֿילו, אַז מע זאָל װעלן
שמועסן דאָס אײגענע װידער צוריק, מוז מען רעכענען, אַז סע איז
ג ע װ י ס דאָרטן פֿאַראַן ייִדן, װאָרעם, ערשטנס, װי געשיקט זיך דאָס
אַ לאַנד אָן ייִדן? און, צװײטנס, װוּ זײַנען אַהינגעקומען די „עשׂרת
השבֿטים“?... נאָר פּלוצעם עפּעס איז אַרױס אַ קלאַנג, אַז אײנער אַ
דורכפֿאָרער, מע װײסט ניט װער און פֿון װאַנען, האָט דערצײלט, אַז ער
איז דאָרט אַלײן געװען אין יענעם לאַנד. אײַ, װי אַזױ האָט ער געקאָנט
אַריבער דעם סמבטיון, װאָס אַלע װײסן, אַז אַ גאַנצע װאָך װאַרפֿט ער
מיט שטײנער, אַ חוץ שבת? בלײַבט אַ קשיא... דער דורכפֿאָרער האָט דער־
צײלט, אַז ער איז דאָרטן געװען, אַז ער האָט אַלײן געזען מיט זײַנע אױגן
|
|
mshugey m
a bashraybung fun a durkhforer
dos ershte kapit l
(a durkhforer antdekt dos naye land. ― di royte yidlekh hern zikh on mit
mayses un vern farkokht. ― eyner fun zey lozt zikh ahin avek. ― er kumt
tsurik un git aroys zayn bashraybung bazunder in a bikhl. ― er rekhnt derfun
gliklekh vern).
a tsayt mit yorn hobn di royte yidlekh gemeynt, az mit zey lozt
zikh oys di velt. fun eyn zayt der taykh sambatyen, fun der anderer
zayt di hri khoyshekh un in mitn di royte yidlekh ― un an ek, vos
badarf men nokh? geredt hot men, az af yener zayt sambatyen iz a
svore, az se iz yo faran epes a land, nor afile az yo, iz nokh
a sofek, tsi es gefinen zikh dortn yidn; khotsh afile, az me zol veln
shmuesn dos eygene vider tsurik, muz men rekhenen, az se iz
gevis dortn faran yidn, vorem, ershtns, vi geshikt zikh dos
a land on yidn? un, tsveytns, vu zaynen ahingekumen di "aseres
hshvotem''?... nor plutsem epes iz aroys a klang, az eyner a
durkhforer, me veyst nit ver un fun vanen, hot dertseylt, az er
iz dort aleyn geven in yenem land. ay, vi azoy hot er gekont
ariber dem sambatyen, vos ale veysn, az a gantse vokh varft er
mit shteyner, a khuts shabes? blaybt a kashye... der durkhforer hot der-
tseylt, az er iz dortn geven, az er hot aleyn gezen mit zayne oygn
|
מ ש ו ג ע י ם
אַ באַשרײַבונג פֿון אַ דורכפֿאָרער
ד אָ ס ע ר ש ט ע ק אַ פּ י ט ל
(אַ דורכפֿאָרער אַנטדעקט דאָס נײַע לאַנד. ― די רױטע ייִדלעך הערן זיך אָן מיט
מעשׂיות און װערן פֿאַרקאָכט. ― אײנער פֿון זײ לאָזט זיך אַהין אַװעק. ― ער קומט צוריק און גיט אַרױס זײַן באַשרײַבונג באַזונדער אין אַ ביכל. ― ער רעכנט דערפֿון גליקלעך װערן).
אַ צײַט מיט יאָרן האָבן די רױטע ייִדלעך געמײנט, אַז מיט זײ לאָזט
זיך אױס די װעלט. פֿון אײן זײַט דער טײַך סמבטיון, פֿון דער אַנדערער
זײַט די הרי חושך און אין מיטן די רױטע ייִדלעך ― און אַן עק, װאָס
באַדאַרף מען נאָך? גערעדט האָט מען, אַז אַף יענער זײַט סמבטיון איז אַ
סבֿרא, אַז סע איז יאָ פֿאַראַן עפּעס אַ לאַנד, נאָר אַפֿילו אַז יאָ, איז נאָך
אַ ספֿק, צי עס געפֿינען זיך דאָרטן ייִדן; כאָטש אַפֿילו, אַז מע זאָל װעלן
שמועסן דאָס אײגענע װידער צוריק, מוז מען רעכענען, אַז סע איז
ג ע װ י ס דאָרטן פֿאַראַן ייִדן, װאָרעם, ערשטנס, װי געשיקט זיך דאָס
אַ לאַנד אָן ייִדן? און, צװײטנס, װוּ זײַנען אַהינגעקומען די „עשׂרת
השבֿטים“?... נאָר פּלוצעם עפּעס איז אַרױס אַ קלאַנג, אַז אײנער אַ
דורכפֿאָרער, מע װײסט ניט װער און פֿון װאַנען, האָט דערצײלט, אַז ער
איז דאָרט אַלײן געװען אין יענעם לאַנד. אײַ, װי אַזױ האָט ער געקאָנט
אַריבער דעם סמבטיון, װאָס אַלע װײסן, אַז אַ גאַנצע װאָך װאַרפֿט ער
מיט שטײנער, אַ חוץ שבת? בלײַבט אַ קשיא... דער דורכפֿאָרער האָט
דערצײלט, אַז ער איז דאָרטן געװען, אַז ער האָט אַלײן געזען מיט זײַנע אױגן
|