געשיכטע נומער נײַן
אַ חתונה אָן כּלי־זמר
„― איך האָב אײַך געהאַט צוגעזאָגט, דאַכט מיר, דערצײלן נאָך אַ
נס, װאָס האָט זיך געטראָפֿן, לאָז זיך אײַך דאַכטן, טאַקע װידער אַ מאָל
מיט אונדזער „לײדיקגײער“, װי אַזױ, צו פֿאַרדאַנקען דעם דאָזיקן „לײ־
דיקגײער“, זײַנען מיר ניצול געװאָרן פֿון אַ גרױסן אומגליק. אױב איר
װילט האָרכן די דאָזיקע מעשׂה, לײגט איר זיך אַװעק, זײַט מוחל, אָט
דאָ אַף דער באַנק, און איך װעל מיך לײגן, הײסט עס, אַף יענער באַנק.
דאָ איז מיר נישט צו דער האַנט“.
אָט אַזױ רופֿט זיך אָן צו מיר אײנמאָל אַלץ דער אײגענער
הײסינער סוחר, פֿאָרנדיק מיט מיר אין דער שמאָלער אײַזנבאַן, װאָס מע
רופֿט זי דאָרטן „דער לײדיקגײער“. און מחמת מיר זײַנען דאָס מאָל, װי
אַלע מאָל, געװען סך־הכּל צװײ פּאַרשױן איבער אַ גאַנצן װאַגאָן, און
װאַרעם איז געװען גענוג, האָבן מיר מחילה אױסגעטאָן די פּידזשאַקן,
צעשפּיליעט די זשילעטן און צעלײגט זיך, װי באַם טאַטן אין װײַנגאָרטן.
ער אַף אײן באַנק, איך אַף דער אַנדערער. ער פּאַװאָליע און ברײטלעך,
װי זײַן שטײגער איז, דערצײלט, און איך הער מיך אײַן, פֿאַרשרײַבנדיק
באַ זיך אין מוח איטלעכס װאָרט, בכדי איך זאָל דאָס נאָכדעם קאָנען
איבערגעבן מיט זײַן לשון.
„― ױהי בימי ― דאָס איז געװען, נישט הײַנט געדאַכט, בעת קאָנס־
טיטוציע, אַז ס'האָבן זיך אָנגעהױבן, הײסט עס, די ישועות אַף ייִדן.
כאָטש אַפֿילו אונדז האָבן מיר אין הײסין, דאַרפֿט איר װיסן, פֿאַר אַ
פּאָגראָם קײנמאָל קײן מורא נישט געהאַט. איבער װאָס, מײנט איר,
|
|
geshikhte numer nayn
a khasene on kley-zmr
"― ikh hob aykh gehat tsugezogt, dakht mir, dertseyln nokh a
nes, vos hot zikh getrofn, loz zikh aykh dakhtn, take vider a mol
mit undzer "leydikgeyer'', vi azoy, tsu fardanken dem dozikn "ley-
dikgeyer'', zaynen mir nitsel gevorn fun a groysn umglik. oyb ir
vilt horkhn di dozike mayse, leygt ir zikh avek, zayt moykhl, ot
do af der bank, un ikh vel mikh leygn, heyst es, af yener bank.
do iz mir nisht tsu der hant''.
ot azoy ruft zikh on tsu mir eynmol alts der eygener
heysiner soykher, forndik mit mir in der shmoler ayznban, vos me
ruft zi dortn "der leydikgeyer''. un makhmes mir zaynen dos mol, vi
ale mol, geven skh-hakl tsvey parshoyn iber a gantsn vagon, un
varem iz geven genug, hobn mir mekhile oysgeton di pidzhakn,
tseshpilyet di zhiletn un tseleygt zikh, vi bam tatn in vayngortn.
er af eyn bank, ikh af der anderer. er pavolye un breytlekh,
vi zayn shteyger iz, dertseylt, un ikh her mikh ayn, farshraybndik
ba zikh in moyekh itlekhs vort, bkhdi ikh zol dos nokhdem konen
ibergebn mit zayn loshn.
"― oyhi bimi ― dos iz geven, nisht haynt gedakht, beys kons-
titutsye, az s'hobn zikh ongehoybn, heyst es, di yeshues af yidn.
khotsh afile undz hobn mir in heysin, darft ir visn, far a
pogrom keynmol keyn moyre nisht gehat. iber vos, meynt ir,
|
געשיכטע נומער נײַן
אַ חתונה אָן כּלי־זמר
„― איך האָב אײַך געהאַט צוגעזאָגט, דאַכט מיר, דערצײלן נאָך אַ
נס, װאָס האָט זיך געטראָפֿן, לאָז זיך אײַך דאַכטן, טאַקע װידער אַ מאָל
מיט אונדזער „לײדיקגײער“, װי אַזױ, צו פֿאַרדאַנקען דעם דאָזיקן „
לײדיקגײער“, זײַנען מיר ניצול געװאָרן פֿון אַ גרױסן אומגליק. אױב איר
װילט האָרכן די דאָזיקע מעשׂה, לײגט איר זיך אַװעק, זײַט מוחל, אָט
דאָ אַף דער באַנק, און איך װעל מיך לײגן, הײסט עס, אַף יענער באַנק.
דאָ איז מיר נישט צו דער האַנט“.
אָט אַזױ רופֿט זיך אָן צו מיר אײנמאָל אַלץ דער אײגענער
הײסינער סוחר, פֿאָרנדיק מיט מיר אין דער שמאָלער אײַזנבאַן, װאָס מע
רופֿט זי דאָרטן „דער לײדיקגײער“. און מחמת מיר זײַנען דאָס מאָל, װי
אַלע מאָל, געװען סך־הכּל צװײ פּאַרשױן איבער אַ גאַנצן װאַגאָן, און
װאַרעם איז געװען גענוג, האָבן מיר מחילה אױסגעטאָן די פּידזשאַקן,
צעשפּיליעט די זשילעטן און צעלײגט זיך, װי באַם טאַטן אין װײַנגאָרטן.
ער אַף אײן באַנק, איך אַף דער אַנדערער. ער פּאַװאָליע און ברײטלעך,
װי זײַן שטײגער איז, דערצײלט, און איך הער מיך אײַן, פֿאַרשרײַבנדיק
באַ זיך אין מוח איטלעכס װאָרט, בכדי איך זאָל דאָס נאָכדעם קאָנען
איבערגעבן מיט זײַן לשון.
„― ױהי בימי ― דאָס איז געװען, נישט הײַנט געדאַכט, בעת
קאָנסטיטוציע, אַז ס'האָבן זיך אָנגעהױבן, הײסט עס, די ישועות אַף ייִדן.
כאָטש אַפֿילו אונדז האָבן מיר אין הײסין, דאַרפֿט איר װיסן, פֿאַר אַ
פּאָגראָם קײנמאָל קײן מורא נישט געהאַט. איבער װאָס, מײנט איר,
|