III
אין געפֿענקעניש
― א ―
ניט אומזיסט האָט אונדזער חבֿר פּיניע געװאָרפֿן אַן אומחן אױף
„עליס אײַלאַנד“, גרײט געװען מאַכן דערױף אַ ליד און צעקריגט זיך
מיט מײַן ברודער אליהו. דעם כּעס האָט ער אָבער געהאַלטן אין זיך.
פּיניע האָט ניט געװאָלט, אַז דער הײַסינער שנײַדער זאָל װיסן, אַז ער,
פּיניע, איז ניט צופֿרידן מיט אַמעריקע. האָט ער זיך געמאַכט האַרץ. נאָר
אינעװײניק האָט דאָס אים געברענט מיט סכּנות. „ס'טײַטש־ס'טײַטש,
מע זאָל נעמען מענטשן און אײַנשפּאַרן זײ, װי סקאָט, װי אַרעסטאַנטן,
װי געפֿאַנגענע!“ ― אַזױ האָט ער געטענהט שטילערהײט מיט אליהון
נאָכדעם, װי מע האָט אונדז געבראַכט צו פֿירן אױף „עליס אײַלאַנד“. קומט
אױס, אַז דער הײַסינער שנײַדער איז געװען גערעכט. ער האָט פֿריִער
נבֿיאות געזאָגט, אַז ס'װעט אַזױ זײַן. נישט מער, ער האָט אַביסל
איבערגעכאַפּט די מאָס. ער האָט געזאָגט, אַז מע װעט אונדז אײַנשפּאַרן אין אַ
שטאַל. צום סוף האָט מען אונדז אַרײַנגעפֿירט אין אַ גרױסער ליכטיקער
שטוב און מע האָט אונדז געגעבן עסן און טרינקען און אַלצדינג אומזיסט,
אָן געלט. גוטע ליבע מענטשן! נאָר װאָס דען? אײדער מיר האָבן
דערלעבט צו קומען צו דער דאָזיקער שטוב ― טאַטע־פֿאָטער! דורך אַ
לאַנגער בריק מיט טירלעך בײַ די זײַטן זײַנען מיר דורכגעגאַנגען אײנציקװײַז.
אױף יעדער טריט האָט אונדז אָפּגעשטעלט אַן אַנדער אָנשיקעניש מיט אַ
קנעפּל, באַקוקט, באַטראַכט, באַזוכט, באַטאַפּט. פֿריִער פֿון אַלצדינג האָט
מען מיט אַ װײַס פּאַפּירל אונדז איבערגעקערט די ברעמען אױף דער
לינקער זײַט, באַטראַכטן די אױגן. דערנאָך די איבעריקע אבֿרים. און יעדער
באַזונדער שטעלט אַװעק אױף אײַך אַ צײכן מיט עפּעס אַ קרײַדל און טוט
|
|
ayayay
in gefenkenish
― # ―
nit umzist hot undzer khaver pinye gevorfn an umHn oyf
"elis ayland'', greyt geven makhn deroyf a leyad un tsekrigt zikh
mit mayn bruder Elye. dem kas hot er ober gehaltn in zikh.
pinye hot nit gevolt, az der haysiner shnayder zol visn, az er,
pinye, iz nit tsufridn mit amerike. hot er zikh gemakht harts. nor
ineveynik hot dos im gebrent mit sakones. "s'taytsh-s'taytsh,
me zol nemen mentshn un aynshparn zey, vi skot, vi arestantn,
vi gefangene!'' ― azoy hot er getenht shtilerhayt mit #lihun
nokhdem, vi me hot undz gebrakht tsu firn oyf "elis ayland''. kumt
oys, az der haysiner shnayder iz geven gerekht. er hot frier
neviyes gezogt, az s'vet azoy zayn. nisht mer, er hot abisl
ibergekhapt di mos. er hot gezogt, az me vet undz aynshparn in a
shtal. tsum suf hot men undz arayngefirt in a groyser likhtiker
shtub un me hot undz gegebn esn un trinken un altsding umzist,
on gelt. gute libe mentshn! nor vos den? eyder mir hobn
derlebt tsu kumen tsu der doziker shtub ― tate-foter! durkh a
langer brik mit tirlekh bay di zaytn zaynen mir durkhgegangen eyntsikvayz.
oyf yeder trit hot undz opgeshtelt an ander onshikenish mit a
knepl, bakukt, batrakht, bazukht, batapt. frier fun altsding hot
men mit a vays papirl undz ibergekert di bremen oyf der
linker zayt, batrakhtn di oygn. dernokh di iberike eyvrem. un yeder
bazunder shtelt avek oyf aykh a tseykhn mit epes a kraydl un tut
|
III
אין געפֿענקעניש
― א ―
ניט אומזיסט האָט אונדזער חבֿר פּיניע געװאָרפֿן אַן אומחן אױף
„עליס אײַלאַנד“, גרײט געװען מאַכן דערױף אַ ליד און צעקריגט זיך
מיט מײַן ברודער אליהו. דעם כּעס האָט ער אָבער געהאַלטן אין זיך.
פּיניע האָט ניט געװאָלט, אַז דער הײַסינער שנײַדער זאָל װיסן, אַז ער,
פּיניע, איז ניט צופֿרידן מיט אַמעריקע. האָט ער זיך געמאַכט האַרץ. נאָר
אינעװײניק האָט דאָס אים געברענט מיט סכּנות. „ס'טײַטש־ס'טײַטש,
מע זאָל נעמען מענטשן און אײַנשפּאַרן זײ, װי סקאָט, װי אַרעסטאַנטן,
װי געפֿאַנגענע!“ ― אַזױ האָט ער געטענהט שטילערהײט מיט אליהון
נאָכדעם, װי מע האָט אונדז געבראַכט צו פֿירן אױף „עליס אײַלאַנד“. קומט
אױס, אַז דער הײַסינער שנײַדער איז געװען גערעכט. ער האָט פֿריִער
נבֿיאות געזאָגט, אַז ס'װעט אַזױ זײַן. נישט מער, ער האָט אַביסל
איבערגעכאַפּט די מאָס. ער האָט געזאָגט, אַז מע װעט אונדז אײַנשפּאַרן אין אַ
שטאַל. צום סוף האָט מען אונדז אַרײַנגעפֿירט אין אַ גרױסער ליכטיקער
שטוב און מע האָט אונדז געגעבן עסן און טרינקען און אַלצדינג אומזיסט,
אָן געלט. גוטע ליבע מענטשן! נאָר װאָס דען? אײדער מיר האָבן
דערלעבט צו קומען צו דער דאָזיקער שטוב ― טאַטע־פֿאָטער! דורך אַ
לאַנגער בריק מיט טירלעך בײַ די זײַטן זײַנען מיר דורכגעגאַנגען אײנציקװײַז.
אױף יעדער טריט האָט אונדז אָפּגעשטעלט אַן אַנדער אָנשיקעניש מיט אַ
קנעפּל, באַקוקט, באַטראַכט, באַזוכט, באַטאַפּט. פֿריִער פֿון אַלצדינג האָט
מען מיט אַ װײַס פּאַפּירל אונדז איבערגעקערט די ברעמען אױף דער
לינקער זײַט, באַטראַכטן די אױגן. דערנאָך די איבעריקע אבֿרים. און יעדער
באַזונדער שטעלט אַװעק אױף אײַך אַ צײכן מיט עפּעס אַ קרײַדל און טוט
|