אין שטורעם 295
זיך, למאַי מע װײנט? און די אַלטע קאָן אים נישט ענטפֿערן דערױף
גאָרנישט ... זי פֿילט, אַז נישט די פֿיס אירע, נאָר די מענטשן טראָגן
זי. װוּהין ― װײס זי נישט. און אָט האָבן זיך אַרײַנגעשניטן אין דעם
שטראָם פֿון מענטשן גרױסע געזונטע פֿערד מיט ברײטע הינטנס און
טרעטן אױף די מענטשן ... און סאָלדאַטן זיצן אױף די גרױסע געזונטע
פֿערד מיט מוראדיקע פּנימער און מיט בלױזע שװערדן און מע שיסט,
און מענטשן פֿאַלן, פֿאַלן... און זי דערהערט, די אַלטע ניאַניאַ, אַ זעץ
פֿון אױבן, און אַ מאָדנער קװיטש רײַסט זיך אַרױס פֿון זיוזיאַן, און ער
לאָזט אָפּ איר האַלדז, און בײגט אָן דאָס קעפּל אַראָפּ, אַראָפּ. און אַ
װאַרעם פֿליסיקײט דערפֿילט זי אױף איר האַלדז, און בלוט, דערזעט זי,
גיסט זיך פֿון איר האַנט אַראָפּ, און זי װײס נאָך נישט װעמעס בלוט
דאָס איז, און זי זעט נישט, אַז זיוזיאַס קאָפּ איז צעהאַקט, צעשפּאָלטן,
און עס װערט איר פֿינצטער אין די אױגן, און זי פֿאַלט אַנידער מיטן
טױטן קינד אױף דעם װײַסן קאַלטן שנײ, װאָס איז פֿאַרפֿאַרבט מיט רױטן
אומשולדיקן בלוט...
אָט אַזױ האָט זיך אָנגעהױבן דער דאָזיקער זונטיקדיקער טאָג, װאָס
איז פֿאַרבליבן אין דער רוסישער היסטאָריע אונטערן נאָמען „דער
רױטער זונטיק“...
* * *
קאַפּיטל 11.
טאַמאַראַ באַפֿרײַט
תּחילת איז פֿאַר טאַמאַראַן געװען איר אַרעסט אַ שטיקל
באַפֿרידיקונג, מען קאָן זאָגן, אַ מין הנאה, אַ גדלות, װאָס זי איז לײַטנגלײַך, זיצט
גלײַך מיט מאַשאַן און מיט אַלע אַנדערע פּאָליטישע... איר איז מער
אָנגעגאַנגען, װאָס װעלן זאָגן אַנדערע װעגן איר זיצן, אײדער דאָס, װאָס
טאָמער װעט זי דאַרפֿן אָפּזיצן דאָ אַ קורצע צײַט. דאָס איז געװען אַ
צײַט פֿון מלחמה, די גאַנצע לופֿט איז געװען פֿול מיט „קאַמף“, און
ס'איז געװען כּמעט אַ בזיון, אַ מײדל זאָל זיצן אין פּעטערבורג, אין זינען
|
|
in shturem 295
zikh, lemay me veynt? un di alte kon im nisht entfern deroyf
gornisht ... zi filt, az nisht di fis ire, nor di mentshn trogn
zi. vuhin ― veys zi nisht. un ot hobn zikh arayngeshnitn in dem
shtrom fun mentshn groyse gezunte ferd mit breyte hintns un
tretn oyf di mentshn ... un soldatn zitsn oyf di groyse gezunte
ferd mit mur#dike penemer un mit bloyze shverdn un me shist,
un mentshn faln, faln... un zi derhert, di alte nyanya, a zets
fun oybn, un a modner kvitsh rayst zikh aroys fun zyuzyan, un er
lozt op ir haldz, un beygt on dos kepl arop, arop. un a
varem flisikayt derfilt zi oyf ir haldz, un blut, derzet zi,
gist zikh fun ir hant arop, un zi veys nokh nisht vemes blut
dos iz, un zi zet nisht, az zyuzyas kop iz tsehakt, tseshpoltn,
un es vert ir fintster in di oygn, un zi falt anider mitn
toytn kind oyf dem vaysn kaltn shney, vos iz farfarbt mit roytn
umshuldikn blut...
ot azoy hot zikh ongehoybn der doziker zuntikdiker tog, vos
iz farblibn in der rusisher historye untern nomen "der
royter zuntik''...
* * *
kapitl 11.
tamara bafrayt
tkhiles iz far tamaran geven ir arest a shtikl
bafridikung, men kon zogn, a min hanoe, a gadles, vos zi iz laytnglaykh, zitst
glaykh mit mashan un mit ale andere politishe... ir iz mer
ongegangen, vos veln zogn andere vegn ir zitsn, eyder dos, vos
tomer vet zi darfn opzitsn do a kurtse tsayt. dos iz geven a
tsayt fun milkhome, di gantse luft iz geven ful mit "kamf'', un
s'iz geven kemat a bizoyen, a meydl zol zitsn in peterburg, in zinen
|
אין שטורעם 295
זיך, למאַי מע װײנט? און די אַלטע קאָן אים נישט ענטפֿערן דערױף
גאָרנישט ... זי פֿילט, אַז נישט די פֿיס אירע, נאָר די מענטשן טראָגן
זי. װוּהין ― װײס זי נישט. און אָט האָבן זיך אַרײַנגעשניטן אין דעם
שטראָם פֿון מענטשן גרױסע געזונטע פֿערד מיט ברײטע הינטנס און
טרעטן אױף די מענטשן ... און סאָלדאַטן זיצן אױף די גרױסע געזונטע
פֿערד מיט מוראדיקע פּנימער און מיט בלױזע שװערדן און מע שיסט,
און מענטשן פֿאַלן, פֿאַלן... און זי דערהערט, די אַלטע ניאַניאַ, אַ זעץ
פֿון אױבן, און אַ מאָדנער קװיטש רײַסט זיך אַרױס פֿון זיוזיאַן, און ער
לאָזט אָפּ איר האַלדז, און בײגט אָן דאָס קעפּל אַראָפּ, אַראָפּ. און אַ
װאַרעם פֿליסיקײט דערפֿילט זי אױף איר האַלדז, און בלוט, דערזעט זי,
גיסט זיך פֿון איר האַנט אַראָפּ, און זי װײס נאָך נישט װעמעס בלוט
דאָס איז, און זי זעט נישט, אַז זיוזיאַס קאָפּ איז צעהאַקט, צעשפּאָלטן,
און עס װערט איר פֿינצטער אין די אױגן, און זי פֿאַלט אַנידער מיטן
טױטן קינד אױף דעם װײַסן קאַלטן שנײ, װאָס איז פֿאַרפֿאַרבט מיט רױטן
אומשולדיקן בלוט...
אָט אַזױ האָט זיך אָנגעהױבן דער דאָזיקער זונטיקדיקער טאָג, װאָס
איז פֿאַרבליבן אין דער רוסישער היסטאָריע אונטערן נאָמען „דער
רױטער זונטיק“...
* * *
קאַפּיטל 11.
טאַמאַראַ באַפֿרײַט
תּחילת איז פֿאַר טאַמאַראַן געװען איר אַרעסט אַ שטיקל
באַפֿרידיקונג, מען קאָן זאָגן, אַ מין הנאה, אַ גדלות, װאָס זי איז לײַטנגלײַך, זיצט
גלײַך מיט מאַשאַן און מיט אַלע אַנדערע פּאָליטישע... איר איז מער
אָנגעגאַנגען, װאָס װעלן זאָגן אַנדערע װעגן איר זיצן, אײדער דאָס, װאָס
טאָמער װעט זי דאַרפֿן אָפּזיצן דאָ אַ קורצע צײַט. דאָס איז געװען אַ
צײַט פֿון מלחמה, די גאַנצע לופֿט איז געװען פֿול מיט „קאַמף“, און
ס'איז געװען כּמעט אַ בזיון, אַ מײדל זאָל זיצן אין פּעטערבורג, אין זינען
|