288 שלום עליכם
קאַפּיטל 9.
ער האָט זײ געפּאַקט!
בײַ אַבראַם מאַרקאָװיטשן אין שטוב האָבן אַלע, פֿון אַבראַם
מאַרקאָװיטשן ביזן קלײנעם שיקסל מיט די גרױסע קאַרעלן און ביזן
קלײניטשקן זיוזיאַ, געהאַלטן אין סאַמע זיסן שלאָף, װען דער גוטער זיסער
מלאך קומט און פּלאָנטעט זײַנע גוטע זיסע חלומות... אַך, חלומות!
יעדער זעט אין חלום דאָס, װאָס ער װיל, דאָס, װאָס ער זוכט. למשל,
אַבראַם מאַרקאָװיטשן האָבן זיך געפּלאָנטעט ביכער און בילדער אין די
אַלפֿים, אין די מיליאָנען!.. מע שלאָגט אים אָפּ די טירן!... אַלע
װילן זײַנע לידער, די „יונגע האַרפֿע“ ― ער האָט שױן נישט קײן הענט
פּאַקנדיק, ער שיקט זײ אָפּ צו ראָזען... און ראָזע זעט נאָך אַ שענערן
חלום: אַ מאַסע מענטשן... אַ פּראָצעסיע... אינמיטן גײט אַבראַם
מאַרקאָװיטש מיט אַלע קינדער... זיוזיאַ אױף צופֿריִער מיטן טאַטנס
„יונגע האַרפֿע“ אין די הענט... דאָס פֿאָלק שטורעמט און שרײַט:
לעבן זאָל דער אומשטערבלעכער פֿאַרפֿאַסער פֿון דער אומשטערבלעכער
„האַרפֿע!“... גאָר הינטן גײען נאָך מיט אַראָפּגעלאָזטע קעפּ גראַף
טאָלסטאָי, מאַקסים גאָרקי, אַנטאָן טשעכאָװ, געטע, שילער, שעקספּיר,
מאַרק טװען און אַנדערע באַרימטע שריפֿטשטעלער, און װײנען...
טאַמאַראַ שאָסטעפּאַל זעט אין חלום ראָמאַנענקאָן מיט גרױסע אותיות
„קאָנסטיטוציע!“... און מאַשאַ באַשעװיטש, װאָס שלאָפֿט אַקעגן
טאַמאַראַן אױף אַ קורצפֿיסיקער סאָפֿע, חלומט פֿון אַ פּאַרלאַמענט, און זי
זעט זיך אַלײן אין פּאַרלאַמענט שטײן אױף דער פּלאַטפֿאָרמע מיט די הענט
אַרונטער, און די װענט זײַנען באַהאָנגען מיט פּראָקלאַמאַציעס : „לעבן
זאָל די פֿרײַהײט!“... מאַשאַ דעם קלײנעם שיקסל מיט די גרױסע
קאַרעלן חלומען זיך רױטע, גרינע, בלױע, װײַסע, געלע קאַרעלן, אָן אַ שיעור
קאַרעלן!... זיוזיאַס ניאַניאַ חלומט, אַז זי זיצט אױף אַ לאַנגער באַנק
אין קינדער־גאָרטן מיט אַ סך ניאַניעס און מע רעדט... און זיוזיאַ אַלײן
זעט פֿאַר זיך װעלאָסיפּעדן און זײגערלעך, זײגערלעך און װעלאָסיפּעדן
קאַטשען זיך, רעדלען זיך, דרײען זיך, פֿליִען, פֿליִען...
|
|
288 sholem aleykhem
kapitl 9.
er hot zey gepakt!
bay abram markovitshn in shtub hobn ale, fun abram
markovitshn bizn kleynem shiksl mit di groyse kareln un bizn
kleynitshkn zyuzya, gehaltn in same zisn shlof, ven der guter ziser
malekh kumt un plontet zayne gute zise khaloymes... akh, khaloymes!
yeder zet in kholem dos, vos er vil, dos, vos er zukht. lemoshl,
abram markovitshn hobn zikh geplontet bikher un bilder in di
alofem, in di milyonen!.. me shlogt im op di tirn!... ale
viln zayne lider, di "yunge harfe'' ― er hot shoyn nisht keyn hent
pakndik, er shikt zey op tsu rozen... un roze zet nokh a shenern
kholem: a mase mentshn... a protsesye... inmitn geyt abram
markovitsh mit ale kinder... zyuzya oyf tsufrier mitn tatns
"yunge harfe'' in di hent... dos folk shturemt un shrayt:
lebn zol der umshterblekher farfaser fun der umshterblekher
"harfe!''... gor hintn geyen nokh mit aropgelozte kep graf
tolstoy, maksim gorki, anton tshekhov, gete, shiler, shekspir,
mark tven un andere barimte shriftshteler, un veynen...
tamara shostepal zet in kholem romanenkon mit groyse #oysyes
"konstitutsye!''... un masha bashevitsh, vos shloft akegn
tamaran oyf a kurtsfisiker sofe, kholemt fun a parlament, un zi
zet zikh aleyn in parlament shteyn oyf der platforme mit di hent
arunter, un di vent zaynen bahongen mit proklamatsyes : "lebn
zol di frayhayt!''... masha dem kleynem shiksl mit di groyse
kareln kholemen zikh royte, grine, bloye, vayse, gele kareln, on a shiyer
kareln!... zyuzyas nyanya kholemt, az zi zitst oyf a langer bank
in kinder-gortn mit a sakh nyanyes un me redt... un zyuzya aleyn
zet far zikh velosipedn un zeygerlekh, zeygerlekh un velosipedn
katshen zikh, redlen zikh, dreyen zikh, flien, flien...
|
288 שלום עליכם
קאַפּיטל 9.
ער האָט זײ געפּאַקט!
בײַ אַבראַם מאַרקאָװיטשן אין שטוב האָבן אַלע, פֿון אַבראַם
מאַרקאָװיטשן ביזן קלײנעם שיקסל מיט די גרױסע קאַרעלן און ביזן
קלײניטשקן זיוזיאַ, געהאַלטן אין סאַמע זיסן שלאָף, װען דער גוטער זיסער
מלאך קומט און פּלאָנטעט זײַנע גוטע זיסע חלומות... אַך, חלומות!
יעדער זעט אין חלום דאָס, װאָס ער װיל, דאָס, װאָס ער זוכט. למשל,
אַבראַם מאַרקאָװיטשן האָבן זיך געפּלאָנטעט ביכער און בילדער אין די
אַלפֿים, אין די מיליאָנען!.. מע שלאָגט אים אָפּ די טירן!... אַלע
װילן זײַנע לידער, די „יונגע האַרפֿע“ ― ער האָט שױן נישט קײן הענט
פּאַקנדיק, ער שיקט זײ אָפּ צו ראָזען... און ראָזע זעט נאָך אַ שענערן
חלום: אַ מאַסע מענטשן... אַ פּראָצעסיע... אינמיטן גײט אַבראַם
מאַרקאָװיטש מיט אַלע קינדער... זיוזיאַ אױף צופֿריִער מיטן טאַטנס
„יונגע האַרפֿע“ אין די הענט... דאָס פֿאָלק שטורעמט און שרײַט:
לעבן זאָל דער אומשטערבלעכער פֿאַרפֿאַסער פֿון דער אומשטערבלעכער
„האַרפֿע!“... גאָר הינטן גײען נאָך מיט אַראָפּגעלאָזטע קעפּ גראַף
טאָלסטאָי, מאַקסים גאָרקי, אַנטאָן טשעכאָװ, געטע, שילער, שעקספּיר,
מאַרק טװען און אַנדערע באַרימטע שריפֿטשטעלער, און װײנען...
טאַמאַראַ שאָסטעפּאַל זעט אין חלום ראָמאַנענקאָן מיט גרױסע אותיות
„<<קאָנסטיטוציע>>!“... און מאַשאַ באַשעװיטש, װאָס שלאָפֿט אַקעגן
טאַמאַראַן אױף אַ קורצפֿיסיקער סאָפֿע, חלומט פֿון אַ פּאַרלאַמענט, און זי
זעט זיך אַלײן אין פּאַרלאַמענט שטײן אױף דער פּלאַטפֿאָרמע מיט די הענט
אַרונטער, און די װענט זײַנען באַהאָנגען מיט פּראָקלאַמאַציעס : „לעבן
זאָל די פֿרײַהײט!“... מאַשאַ דעם קלײנעם שיקסל מיט די גרױסע
קאַרעלן חלומען זיך רױטע, גרינע, בלױע, װײַסע, געלע קאַרעלן, אָן אַ שיעור
קאַרעלן!... זיוזיאַס ניאַניאַ חלומט, אַז זי זיצט אױף אַ לאַנגער באַנק
אין קינדער־גאָרטן מיט אַ סך ניאַניעס און מע רעדט... און זיוזיאַ אַלײן
זעט פֿאַר זיך װעלאָסיפּעדן און זײגערלעך, זײגערלעך און װעלאָסיפּעדן
קאַטשען זיך, רעדלען זיך, דרײען זיך, פֿליִען, פֿליִען...
|