אין שטורעם 261
קאַפּיטל 4.
יאַשקאַ װאָראָנאַ
אין די פּאַפּירן שטײט ער פֿאַרשריבן „יאַקאָװ װלאַדימיראָװיטש
װאָראָנין, צװײ און דרײַסיק יאָר אַלט“. דער אמתער נאָמען זײַנער איז:
„יאַנקל װאָרענער“, פֿון אַ קלײן שטעטל אין גראָדנער גובערניע. זײַן
ביאָגראַפֿיע איז אינטערעסאַנט, און מיר גיבן זי איבער אַזױ קורץ, װי
װײַט ס'איז נאָר מעגלעך.
... דער פֿאָטער אַ מלמד... די מוטער אַ בעקערין... ביז פֿינף
יאָר געליטן הונגער... פֿון פֿינף יאָר געהאָלפֿן ברענגען די קינדער עסן
אין חדר אַרײַן, פֿאַרדינט אַ גראָשן, געקױפֿט בײַ דער מוטער אַ בײגל אױף
אָנבײַסן... פּורים געטראָגן שלח־מנות... זומער געגאַנגען באָרװעס
ביז דרײַצן יאָר... נאָך דער בר־מיצװה נישט געװאָלט דאַװענען...
געשלאָגן פֿונעם פֿאָטער, צעבראָכן אַ האַנט... אַנטלאָפֿן קײן גראָדנאָ...
געשלאָפֿן אינדרױסן... געלערנט פֿון אַ משוגענעם רוסיש און
מאַטעמאַטיק... געגנבֿעט אַ גמרא אין שול, פֿאַרזעצט פֿאַר אַ האַלבן ברױט...
אַנטלאָפֿן קײן מיר אין דער ישיבֿה ... זיך פֿאַרשטעלט פֿאַר אַ פֿרומען,
געדאַװנט פֿון פֿרי ביז נאַכט... געגעסן טעג... געגנבֿעט שטיקלעך
בולקע פֿונעם טיש... שבת געכאַפּט מיט אַ פּאַפּיראָס אין בית־הכּיסא...
געשלאָגן... אַנטלאָפֿן קײן ביאַליסטאָק... געװאָרן אַ לערער...
גענומען אַ גילדן אַ װאָך פֿאַר צװײ שעה אין טאָג... געהונגערט...
געװאָרן אַ חתן פֿאַר אַ מײדל, טױב װי די װאַנט... גענומען פֿינף און
פֿופֿציק רובל נדן... געקױפֿט אַ פּאָר שטיװל (דאָס ערשטע נײַע פּאָר
שטיװל!)... אַנטלאָפֿן קײן װילנאָ... אָפּגעגעבן עקזאַמען אױף זעקס
קלאַסן... זיך באַקאַנט מיט בונדיסטן... געשריבן דראַמעס אין
זשאַרגאָן... געטראָגן פֿאַרקױפֿן צו אַ פֿאַרלעגער... פֿאָרגעלײגט אַ
פּרײַז אױף דער װאָג: צװײ גילדן אַ פֿונט... די דראַמעס צעריסן,
אָנגעשריבן אַ סאַטירע אױפֿן פֿאַרלעגער... באַװיזן פֿאַר די חבֿרים... אַלע
געװען אַנטציקט ... אַװעקגעשיקט אין אַ ייִדיש בלאַט... פֿאַרפֿאַלן
װי אין װאַסער... זיך פֿאַרליבט אין אַ מײדל... מיאוס אַנטזאָגט...
|
|
in shturem 261
kapitl 4.
yashka vorona
in di papirn shteyt er farshribn "yakov vladimirovitsh
voronin, tsvey un draysik yor alt''. der emeser nomen zayner iz:
"yankl vorener'', fun a kleyn shtetl in grodner gubernye. zayn
byografye iz interesant, un mir gibn zi iber azoy kurts, vi
vayt s'iz nor meglekh.
... der foter a melamed... di muter a bekerin... biz finf
yor gelitn hunger... fun finf yor geholfn brengen di kinder esn
in kheyder arayn, fardint a groshn, gekoyft bay der muter a beygl oyf
onbaysn... purem getrogn shlH-mones... zumer gegangen borves
biz draytsn yor... nokh der barmitsve nisht gevolt davenen...
geshlogn funem foter, tsebrokhn a hant... antlofn keyn grodno...
geshlofn indroysn... gelernt fun a mshugenem rusish un
matematik... geganvet a gemore in shul, farzetst far a halbn broyt...
antlofn keyn mir in der yeshive ... zikh farshtelt far a frumen,
gedavnt fun fri biz nakht... gegesn teg... geganvet shtiklekh
bulke funem tish... shabes gekhapt mit a papiros in bes-hKis#...
geshlogn... antlofn keyn byalistok... gevorn a lerer...
genumen a gildn a vokh far tsvey sho in tog... gehungert...
gevorn a khosn far a meydl, toyb vi di vant... genumen finf un
fuftsik rubl nadn... gekoyft a por shtivl (dos ershte naye por
shtivl!)... antlofn keyn vilno... opgegebn ekzamen oyf zeks
klasn... zikh bakant mit bundistn... geshribn drames in
zhargon... getrogn farkoyfn tsu a farleger... forgeleygt a
prayz oyf der vog: tsvey gildn a funt... di drames tserisn,
ongeshribn a satire oyfn farleger... bavizn far di khaveyrem... ale
geven anttsikt ... avekgeshikt in a yidish blat... farfaln
vi in vaser... zikh farlibt in a meydl... mies antzogt...
|
אין שטורעם 261
קאַפּיטל 4.
יאַשקאַ װאָראָנאַ
אין די פּאַפּירן שטײט ער פֿאַרשריבן „יאַקאָװ װלאַדימיראָװיטש
װאָראָנין, צװײ און דרײַסיק יאָר אַלט“. דער אמתער נאָמען זײַנער איז:
„יאַנקל װאָרענער“, פֿון אַ קלײן שטעטל אין גראָדנער גובערניע. זײַן
ביאָגראַפֿיע איז אינטערעסאַנט, און מיר גיבן זי איבער אַזױ קורץ, װי
װײַט ס'איז נאָר מעגלעך.
... דער פֿאָטער אַ מלמד... די מוטער אַ בעקערין... ביז פֿינף
יאָר געליטן הונגער... פֿון פֿינף יאָר געהאָלפֿן ברענגען די קינדער עסן
אין חדר אַרײַן, פֿאַרדינט אַ גראָשן, געקױפֿט בײַ דער מוטער אַ בײגל אױף
אָנבײַסן... פּורים געטראָגן שלח־מנות... זומער געגאַנגען באָרװעס
ביז דרײַצן יאָר... נאָך דער בר־מיצװה נישט געװאָלט דאַװענען...
געשלאָגן פֿונעם פֿאָטער, צעבראָכן אַ האַנט... אַנטלאָפֿן קײן גראָדנאָ...
געשלאָפֿן אינדרױסן... געלערנט פֿון אַ משוגענעם רוסיש און
מאַטעמאַטיק... געגנבֿעט אַ גמרא אין שול, פֿאַרזעצט פֿאַר אַ האַלבן ברױט...
אַנטלאָפֿן קײן מיר אין דער ישיבֿה ... זיך פֿאַרשטעלט פֿאַר אַ פֿרומען,
געדאַװנט פֿון פֿרי ביז נאַכט... געגעסן טעג... געגנבֿעט שטיקלעך
בולקע פֿונעם טיש... שבת געכאַפּט מיט אַ פּאַפּיראָס אין בית־הכּיסא...
געשלאָגן... אַנטלאָפֿן קײן ביאַליסטאָק... געװאָרן אַ לערער...
גענומען אַ גילדן אַ װאָך פֿאַר צװײ שעה אין טאָג... געהונגערט...
געװאָרן אַ חתן פֿאַר אַ מײדל, טױב װי די װאַנט... גענומען פֿינף און
פֿופֿציק רובל נדן... געקױפֿט אַ פּאָר שטיװל (דאָס ערשטע נײַע פּאָר
שטיװל!)... אַנטלאָפֿן קײן װילנאָ... אָפּגעגעבן עקזאַמען אױף זעקס
קלאַסן... זיך באַקאַנט מיט בונדיסטן... געשריבן דראַמעס אין
זשאַרגאָן... געטראָגן פֿאַרקױפֿן צו אַ פֿאַרלעגער... פֿאָרגעלײגט אַ
פּרײַז אױף דער װאָג: צװײ גילדן אַ פֿונט... די דראַמעס צעריסן,
אָנגעשריבן אַ סאַטירע אױפֿן פֿאַרלעגער... באַװיזן פֿאַר די חבֿרים... אַלע
געװען אַנטציקט ... אַװעקגעשיקט אין אַ ייִדיש בלאַט... פֿאַרפֿאַלן
װי אין װאַסער... זיך פֿאַרליבט אין אַ מײדל... מיאוס אַנטזאָגט...
|