דאָס טעפּל
― רבי! איך װיל אײַך פֿרעגן אַ שאלה װיל איך אײַך. איך װײס
נישט, צי קענט איר מיך, צי קענט איר מיך נישט. איך בין יענטע בין
איך, יענטע די קורעלאַפּניטשקע. איך האַנדל מיט אײער האַנדל איך,
מיט עופֿות, מיט גענדז און מיט קאַטשקעס. איך האָב מיר מײַנע
שטענדיקע קונהטעס האָב איך מיר, אַ צװײ־דרײַ הײַזער, האַלטן זײ מיך
אונטער, זאָל זײ גאָט געבן געזונט און אַל דאָס גוטס; װאָרעם איך זאָל נאָך
דאַרפֿן צאָלן פּראָצענט, װאָלט נישט געקלעקט די חלה אױף דער „המוציא“.
כאַפּ איך אַ דרײַערל כאַפּ איך, אַ מאָל דאָ, אַ מאָל דאָרטן, דאָ גענומען,
דאָרט געגעבן, דאָרט געגעבן, דאָ גענומען ― מע דרײט זיך, מישטײנס
געזאָגט! אַװדאי, װאָס זאָלט איר קלערן, װען מײַן מאַן עליו־השלום זאָל
מיר אַצינד לעבן ― טע־טע־טע!... כאָטש אַז מע װיל שמועסן דאָס
אײגענע צוריק, האָב איך קײן האָניק פֿאַר אים נישט געלעקט, װאָרעם
קײן פֿאַרדינער, זאָל ער מיר מוחל זײַן, איז ער דאָך נישט געװען, נאָר
געגעסן און געלערנט, געגעסן און געלערנט, און געהאָרעװעט האָב
איך , און האָרעװען בין איך געװױנט נאָך פֿון קינדװײַז אױף, נאָך
בײַ מײַן מאַמען עליה־השלום, בתיה האָט זי געהײסן, בתיה די
ליכט־ציִערין, זי איז געװען אַ ליכט־ציִערין, פֿלעגט אױפֿקױפֿן חלבֿ בײַ די קצבֿים
און ציִען ליכט, חלבֿנע צעפּלעך, מע האָט נאָך נישט געװוּסט דעמאָלט פֿון
קײן גאַז און פֿון קײן לעמפּלעך מיט גלעזלעך, װאָס טרישטשען אַלע מאָל,
ערשט יענע װאָך געפּלאַצט בײַ מיר אַ גלעזל, און פֿאַר צװײ װאָכן אַ
גלעזל...
― יאָ, אַקעגן װאָס איז דאָס געקומען צו רײד? אַקעגן דעם, װאָס
איר זאָגט: יונג געשטאָרבן... אַז מײַן משה־בנציון עליו־השלום איז
געשטאָרבן, איז ער אַלט געװען סך־הכּל זעקס און צװאַנציק יאָר. האַ? נאָך
|
|
dos tepl
― rebi! ikh vil aykh fregn a shayle vil ikh aykh. ikh veys
nisht, tsi kent ir mikh, tsi kent ir mikh nisht. ikh bin yente bin
ikh, yente di kurelapnitshke. ikh handl mit eyer handl ikh,
mit oyfes, mit gendz un mit katshkes. ikh hob mir mayne
shtendike kunhtes hob ikh mir, a tsvey-dray hayzer, haltn zey mikh
unter, zol zey got gebn gezunt un al dos guts; vorem ikh zol nokh
darfn tsoln protsent, volt nisht geklekt di khale oyf der "hamoytse''.
khap ikh a drayerl khap ikh, a mol do, a mol dortn, do genumen,
dort gegebn, dort gegebn, do genumen ― me dreyt zikh, mishteyns
gezogt! avade, vos zolt ir klern, ven mayn man elyu-hshlum zol
mir atsind lebn ― te-te-te!... khotsh az me vil shmuesn dos
eygene tsurik, hob ikh keyn honik far im nisht gelekt, vorem
keyn fardiner, zol er mir moykhl zayn, iz er dokh nisht geven, nor
gegesn un gelernt, gegesn un gelernt, un gehorevet hob
ikh , un horeven bin ikh gevoynt nokh fun kindvayz oyf, nokh
bay mayn mamen elih-hshlum, Basye hot zi geheysn, Basye di
likht-tsierin, zi iz geven a likht-tsierin, flegt oyfkoyfn kheylev bay di katsovem
un tsien likht, kheylevne tseplekh, me hot nokh nisht gevust demolt fun
keyn gaz un fun keyn lemplekh mit glezlekh, vos trishtshen ale mol,
ersht yene vokh geplatst bay mir a glezl, un far tsvey vokhn a
glezl...
― yo, akegn vos iz dos gekumen tsu reyd? akegn dem, vos
ir zogt: yung geshtorbn... az mayn mshh-bntsyun elyu-hshlum iz
geshtorbn, iz er alt geven skh-hakl zeks un tsvantsik yor. ha? nokh
|
דאָס טעפּל
― רבי! איך װיל אײַך פֿרעגן אַ שאלה װיל איך אײַך. איך װײס
נישט, צי קענט איר מיך, צי קענט איר מיך נישט. איך בין יענטע בין
איך, יענטע די קורעלאַפּניטשקע. איך האַנדל מיט אײער האַנדל איך,
מיט עופֿות, מיט גענדז און מיט קאַטשקעס. איך האָב מיר מײַנע
שטענדיקע קונהטעס האָב איך מיר, אַ צװײ־דרײַ הײַזער, האַלטן זײ מיך
אונטער, זאָל זײ גאָט געבן געזונט און אַל דאָס גוטס; װאָרעם איך זאָל נאָך
דאַרפֿן צאָלן פּראָצענט, װאָלט נישט געקלעקט די חלה אױף דער „המוציא“.
כאַפּ איך אַ דרײַערל כאַפּ איך, אַ מאָל דאָ, אַ מאָל דאָרטן, דאָ גענומען,
דאָרט געגעבן, דאָרט געגעבן, דאָ גענומען ― מע דרײט זיך, מישטײנס
געזאָגט! אַװדאי, װאָס זאָלט איר קלערן, װען מײַן מאַן עליו־השלום זאָל
מיר אַצינד לעבן ― טע־טע־טע!... כאָטש אַז מע װיל שמועסן דאָס
אײגענע צוריק, האָב איך קײן האָניק פֿאַר אים נישט געלעקט, װאָרעם
קײן פֿאַרדינער, זאָל ער מיר מוחל זײַן, איז ער דאָך נישט געװען, נאָר
געגעסן און געלערנט, געגעסן און געלערנט, און געהאָרעװעט האָב
<<איך>> , און האָרעװען בין איך געװױנט נאָך פֿון קינדװײַז אױף, נאָך
בײַ מײַן מאַמען עליה־השלום, בתיה האָט זי געהײסן, בתיה די
ליכט־ציִערין, זי איז געװען אַ ליכט־ציִערין, פֿלעגט אױפֿקױפֿן חלבֿ בײַ די קצבֿים
און ציִען ליכט, חלבֿנע צעפּלעך, מע האָט נאָך נישט געװוּסט דעמאָלט פֿון
קײן גאַז און פֿון קײן לעמפּלעך מיט גלעזלעך, װאָס טרישטשען אַלע מאָל,
ערשט יענע װאָך געפּלאַצט בײַ מיר אַ גלעזל, און פֿאַר צװײ װאָכן אַ
גלעזל...
― יאָ, אַקעגן װאָס איז דאָס געקומען צו רײד? אַקעגן דעם, װאָס
איר זאָגט: יונג געשטאָרבן... אַז מײַן משה־בנציון עליו־השלום איז
געשטאָרבן, איז ער אַלט געװען סך־הכּל זעקס און צװאַנציק יאָר. האַ? נאָך
|