פּסח מיט אַ קל־וחומר
בין איך שױן װידער אין דער הײם ― אין כּתרילעװקע. אַ שאָק
מיט יאָרן נישט געװען. איצט בין איך געקומען צו פֿאָרן אױף פּסח צו־גאַסט
צו מײַנע „קלײנע מענטשעלעך“.
דער ערשטער, װאָס איז מיר געקומען אַקעגן, איז געװען מנשה רב
יחיאל דעם בעל־עגלהס זונדל, אױך אַ בעל־עגלה.
איבערגעלאָזט האָב איך אים אַ בחורעץ אָן אַ באָרד, נאָר מיט אַ
שװאַרצער, עטװאָס באַװאַקסענער גראָבער ליפּ. שבת און יום־טובֿ אין
שול פֿלעגן מיר, קונדסים, אים פֿאַרשטופּן אין אַ װינקעלע און געבן
בוכענצעס אָן אַ שיעור, און ער פֿלעגט שװײַגן. איצט טראָגט ער שױן אַ
קלאָטשקעװאַטע באָרד, װי דער טאַטע זײַנער, אים צו לענגערע יאָר, און אַ
לאַנגע, מיט סמאָלע אױסגעשמירטע, נאַקידקע, װי דער טאַטע, אים צו
לענגערע יאָר. און אַ באַרעדעװדיקער, אַ רירעװדיקער און אַ פֿרײלעכער
איז ער אױך, װי דער טאַטע, אים צו לאַנגע יאָר. זײַן טאַטע יחיאל, אים צו
לענגערע יאָר, איז געװען ניט גלאַט אַ בעל־עגלה, נאָר אַ בעל־עגלה אַ
בן־תּורה, אַ בעל־עגלה אַ למדן, אַ בעל־עגלה מיט אַ פּרק מישניות, מיט אַ
מעשׂה, מיט אַ משל און מיט אַ מדרש. אױף זײער בעל־עגלהשן לשון
װערט דאָס אָנגערופֿן „אַ בעל־עגלה מיט כרײן“... פֿאַר
אים האָט אַ בעל־הבית געהאַט דרך־ארץ. אים האָט קײנער נישט געװאַגט
זאָגן „דו“, נאָר „זײַט זשע מוחל, רב יחיאל!“
איך האָב געמײנט, אַז דאָס איז רב יחיאל דער בעל־עגלה, אים
אָפּגעגעבן שלום און געװוּנדערט זיך, װאָס ער איז גאָרנישט געעלטערט
געװאָרן, קײן קאַפּ אַפֿילו. לאָזט זיך אױס אַ מעשׂה, אַז רב יחיאל איז
שױן לאַנג אױף יענער װעלט, אים צו לענגערע יאָר, און ער איז זײַן זון
מנשה, אָט אַ יענער בחור, װאָס מיט דער שװאַרצער, גראָבער, עטװאָס
|
|
peysekh mit a kl-ukhoymer
bin ikh shoyn vider in der heym ― in KTrilevke. a shok
mit yorn nisht geven. itst bin ikh gekumen tsu forn oyf peysekh tsu-gast
tsu mayne "kleyne mentshelekh''.
der ershter, vos iz mir gekumen akegn, iz geven Menashe reb
Yekhiyel dem bel-eglhs zundl, oykh a balegole.
ibergelozt hob ikh im a bokherets on a bord, nor mit a
shvartser, etvos bavaksener grober lip. shabes un yum-tuv in
shul flegn mir, kundeysem, im farshtupn in a vinkele un gebn
bukhentses on a shiyer, un er flegt shvaygn. itst trogt er shoyn a
klotshkevate bord, vi der tate zayner, im tsu lengere yor, un a
lange, mit smole oysgeshmirte, nakidke, vi der tate, im tsu
lengere yor. un a baredevdiker, a rirevdiker un a freylekher
iz er oykh, vi der tate, im tsu lange yor. zayn tate Yekhiyel, im tsu
lengere yor, iz geven nit glat a balegole, nor a balegole a
bn-toyre, a balegole a lamdn, a balegole mit a peyrek mishnayes, mit a
mayse, mit a moshl un mit a midresh. oyf zeyer bel-eglhshn loshn
vert dos ongerufn "a balegole mit khreyn''... far
im hot a balebos gehat drkh-#rts. im hot keyner nisht gevagt
zogn "du'', nor "zayt zhe moykhl, reb Yekhiyel!''
ikh hob gemeynt, az dos iz reb Yekhiyel der balegole, im
opgegebn sholem un gevundert zikh, vos er iz gornisht geeltert
gevorn, keyn kap afile. lozt zikh oys a mayse, az reb Yekhiyel iz
shoyn lang oyf yener velt, im tsu lengere yor, un er iz zayn zun
Menashe, ot a yener bokher, vos mit der shvartser, grober, etvos
|
פּסח מיט אַ קל־וחומר
בין איך שױן װידער אין דער הײם ― אין כּתרילעװקע. אַ שאָק
מיט יאָרן נישט געװען. איצט בין איך געקומען צו פֿאָרן אױף פּסח צו־גאַסט
צו מײַנע „קלײנע מענטשעלעך“.
דער ערשטער, װאָס איז מיר געקומען אַקעגן, איז געװען מנשה רב
יחיאל דעם בעל־עגלהס זונדל, אױך אַ בעל־עגלה.
איבערגעלאָזט האָב איך אים אַ בחורעץ אָן אַ באָרד, נאָר מיט אַ
שװאַרצער, עטװאָס באַװאַקסענער גראָבער ליפּ. שבת און יום־טובֿ אין
שול פֿלעגן מיר, קונדסים, אים פֿאַרשטופּן אין אַ װינקעלע און געבן
בוכענצעס אָן אַ שיעור, און ער פֿלעגט שװײַגן. איצט טראָגט ער שױן אַ
קלאָטשקעװאַטע באָרד, װי דער טאַטע זײַנער, אים צו לענגערע יאָר, און אַ
לאַנגע, מיט סמאָלע אױסגעשמירטע, נאַקידקע, װי דער טאַטע, אים צו
לענגערע יאָר. און אַ באַרעדעװדיקער, אַ רירעװדיקער און אַ פֿרײלעכער
איז ער אױך, װי דער טאַטע, אים צו לאַנגע יאָר. זײַן טאַטע יחיאל, אים צו
לענגערע יאָר, איז געװען ניט גלאַט אַ בעל־עגלה, נאָר אַ בעל־עגלה אַ
בן־תּורה, אַ בעל־עגלה אַ למדן, אַ בעל־עגלה מיט אַ פּרק מישניות, מיט אַ
מעשׂה, מיט אַ משל און מיט אַ מדרש. אױף זײער בעל־עגלהשן לשון
װערט דאָס אָנגערופֿן „<<אַ בעל־עגלה מיט כרײן>>“... פֿאַר
אים האָט אַ בעל־הבית געהאַט דרך־ארץ. אים האָט קײנער נישט געװאַגט
זאָגן „דו“, נאָר „זײַט זשע מוחל, רב יחיאל!“
איך האָב געמײנט, אַז דאָס איז רב יחיאל דער בעל־עגלה, אים
אָפּגעגעבן שלום און געװוּנדערט זיך, װאָס ער איז גאָרנישט געעלטערט
געװאָרן, קײן קאַפּ אַפֿילו. לאָזט זיך אױס אַ מעשׂה, אַז רב יחיאל איז
שױן לאַנג אױף יענער װעלט, אים צו לענגערע יאָר, און ער איז זײַן זון
מנשה, אָט אַ יענער בחור, װאָס מיט דער שװאַרצער, גראָבער, עטװאָס
|