אַ פּסח אין דאָרף
א
לאָזן װינטן בלאָזן. לאָזן שטורעמס פֿײַפֿן. לאָז די װעלט זיך קערן.
אַן אַלטער דעמב, װאָס שטײט מששת־ימי־בראשית, װאָס זײַנע װאָרצלען
דערגרײכן מי־יודע װוּהין ― װאָס הערט ער װינטן? װאָס הערט ער
שטורעמס?...
דער אַלטער דעמב ― דאָס איז נישט קײן סימבאָל. דאָס איז אַ
לעבעדיקער מענטש, װאָס זײַן נאָמען איז נחמן װערעביװקער פֿון
װערעביװקע. אַ ייִד פֿון הױכן װוּקס, אַ ברײטבײניקער, אַ „גבֿר“. די
שטאָט־ייִדן קוקן אױף אים און זײַנען אים מקנא, און צו גלײַכער צײַט מאַכן זײ
פֿון אים חוזק: „שלום־עליכם, װאָס מאַכט עפּעס אַ ייִד אין געזונט?“...
נחמן װײס, אַז מע לאַכט פֿון אים און פֿון זײַן „גדלע“, בײגט ער זיך
אײַן, ער זאָל אױסקוקן אַ ביסל מער ייִדישלעך. נאָר עס העלפֿט װינציק.
צו גרױס אױסגעװאַקסן.
אין װערעביװקע איז נחמן װערעביװקער אַן אַלט־געזעסענער. „נאַש
לאַכמאַן [наш лахман: אונדזער שמאַטע]“
― אַזױ הײסט ער בײַ די װערעביװקער גױים, װאָס האַלטן אים
פֿאַר נישט קײן שלעכטן מענטשן, פֿאַר אַ בר־שׂכל, האָבן ליב זיך
דורכשמועסן מיט אים אַמאָל גלאַט אַזױ פֿון באַלעבאַטישקײט. מע האַלט זיך
מיט אים אַן עצה: װאָס טוט מען מיטן ברױט? ― „לאַכמאַן“ האָט אַ
לוח, װײס ער, צי ברױט װעט הײַנטיקס יאָר זײַן װאָלװל, צי טײַער. און
אַמאָל ― פֿון װעלט־זאַכן: „לאַכמאַן“ פֿאָרט אין שטאָט, זעט ער זיך מיט
מענטשן, װײס ער, װאָס אױף דער װעלט טוט זיך...
|
|
a peysekh in dorf
#
lozn vintn blozn. lozn shturems fayfn. loz di velt zikh kern.
an alter demb, vos shteyt mshshT-imi-breyshes, vos zayne vortslen
dergreykhn mideye vuhin ― vos hert er vintn? vos hert er
shturems?...
der alter demb ― dos iz nisht keyn simbol. dos iz a
lebediker mentsh, vos zayn nomen iz Nakhmen verebivker fun
verebivke. a yid fun hoykhn vuks, a breytbeyniker, a "gvar''. di
shtot-yidn kukn oyf im un zaynen im mekane, un tsu glaykher tsayt makhn zey
fun im khoyzek: "shlum-elikhm, vos makht epes a yid in gezunt?''...
Nakhmen veys, az me lakht fun im un fun zayn "gadle'', beygt er zikh
ayn, er zol oyskukn a bisl mer yidishlekh. nor es helft vintsik.
tsu groys oysgevaksn.
in verebivke iz Nakhmen verebivker an alt-gezesener. "nash
lakhman [наш лахман: undzer shmate]''
― azoy heyst er bay di verebivker goyem, vos haltn im
far nisht keyn shlekhtn mentshn, far a br-seykhl, hobn lib zikh
durkhshmuesn mit im amol glat azoy fun balebatishkayt. me halt zikh
mit im an eytse: vos tut men mitn broyt? ― "lakhman'' hot a
luakh, veys er, tsi broyt vet hayntiks yor zayn volvl, tsi tayer. un
amol ― fun velt-zakhn: "lakhman'' fort in shtot, zet er zikh mit
mentshn, veys er, vos oyf der velt tut zikh...
|
אַ פּסח אין דאָרף
א
לאָזן װינטן בלאָזן. לאָזן שטורעמס פֿײַפֿן. לאָז די װעלט זיך קערן.
אַן אַלטער דעמב, װאָס שטײט מששת־ימי־בראשית, װאָס זײַנע װאָרצלען
דערגרײכן מי־יודע װוּהין ― װאָס הערט ער װינטן? װאָס הערט ער
שטורעמס?...
דער אַלטער דעמב ― דאָס איז נישט קײן סימבאָל. דאָס איז אַ
לעבעדיקער מענטש, װאָס זײַן נאָמען איז נחמן װערעביװקער פֿון
װערעביװקע. אַ ייִד פֿון הױכן װוּקס, אַ ברײטבײניקער, אַ „גבֿר“. די
שטאָט־ייִדן קוקן אױף אים און זײַנען אים מקנא, און צו גלײַכער צײַט מאַכן זײ
פֿון אים חוזק: „שלום־עליכם, װאָס מאַכט עפּעס אַ ייִד אין געזונט?“...
נחמן װײס, אַז מע לאַכט פֿון אים און פֿון זײַן „גדלע“, בײגט ער זיך
אײַן, ער זאָל אױסקוקן אַ ביסל מער ייִדישלעך. נאָר עס העלפֿט װינציק.
צו גרױס אױסגעװאַקסן.
אין װערעביװקע איז נחמן װערעביװקער אַן אַלט־געזעסענער. „נאַש
לאַכמאַן [наш лахман: אונדזער שמאַטע]“
― אַזױ הײסט ער בײַ די װערעביװקער גױים, װאָס האַלטן אים
פֿאַר נישט קײן שלעכטן מענטשן, פֿאַר אַ בר־שׂכל, האָבן ליב זיך
דורכשמועסן מיט אים אַמאָל גלאַט אַזױ פֿון באַלעבאַטישקײט. מע האַלט זיך
מיט אים אַן עצה: װאָס טוט מען מיטן ברױט? ― „לאַכמאַן“ האָט אַ
לוח, װײס ער, צי ברױט װעט הײַנטיקס יאָר זײַן װאָלװל, צי טײַער. און
אַמאָל ― פֿון װעלט־זאַכן: „לאַכמאַן“ פֿאָרט אין שטאָט, זעט ער זיך מיט
מענטשן, װײס ער, װאָס אױף דער װעלט טוט זיך...
|