דער סדר (אַ בילד)
שפּאַק, מײַזעל און „דאָס קינד“ האָבן אַלע דרײַ געמיטעט [gemietet: געדונגען] אײן
צימער אױף דער גרױעפּערעלשטראַסע [Perelsßtrasse, Hamburg?]
און האָבן אָפּגעצאָלט פֿאַר אַ גאַנצן
חודש פֿריִער. דער חסרון, װאָס דער חודש איז שױן אָט־אָט אױף דער נאָז,
און אָט־אָט קומט דער „פּאָרטיע“, אַ גראָבער דײַטש מיט אַ
פֿאַרשמאָלצענעם קאַפֿטאַן און מיט אַ בלױער נאָז, װאָס זעט־אױס װי אַ
װינטערדיקע קאַרטאָפֿליע, און דערמאָנט די „גנעדיקע העררען“ מיט אַ שײנעם
„גוט מאָיען“ און מיט אַ „קיססע די האַנד [küsse die hand: אַ קוש אין האַנט]“
און מיט אַן „ערגעבענסטער דיענער [ergebenster diener: געטרײַסטער דינער]“,
אַז זײ זאָלן מוחל זײַן באַצאָלן פֿאַר אַ חודש פֿריִער, ― און דער
דײַטש זאָל אַזױ האָבן די בלױע נאָז, װאָס זעט־אױס װי אַ װינטערדיקע
קאַרטאָפֿליע, אױב זײ האָבן אַפֿילו אַ קרײַצער בײַ דער נשמה. געװען בײַם
„קינד“ אַ גילדן מיט צװאַנציק, האָט מען געקױפֿט אַ פּאָר צענדליק מצות,
אַ האַלב קילאָ װוּרשטלעך כּשר־לפּסח, עטלעכע געבאַקענע אײער און אין
אַ פֿלעשל פֿון מילך עפּעס אַ מין משקה, װאָס שטײט אינעם מיטלפּונקט
צװישן עסיק און באָרשט און װאָס טאָמער מאַכט מען דערױף „בורא
פּרי הגפֿן“ ― איז דאָס געװיס אַרױסגעװאָרפֿן, אַ ברכה לבֿטלה.
― זע נאָר, ער איז שױן פֿאַרטיק מיטן סדר! ― רופֿט זיך אָן
שפּאַק, אַ בחור מיט אַ געל מעשן פּנים און מיט אַ שאַרפֿער
אױסגעבױגענער נאָז, מיט אַ הױכן װײסן שטערן און מיט לאַנגע פֿאַרװאָרפֿענע
האָר אַרױף.
― װי קאָן זיך אַ „קינד“ באַגײן אָן אַ סדר? ― ענטפֿערט אים
אָפּ מײַזעל, אַ בחור דװקא אַ שװאַרצער און דװקא מיט אַ פּרישטשעװאַטע
פּנים און מיט אַ שטאַרק־אָפּגעשאָרענעם קאָפּ װאָס דורך די שיטערע
הערלעך זעט זיך אַרױס אַ רױטער פֿאַרשװיצטער שאַרבן.
|
|
der seyder (a bild)
shpak, mayzel un "dos kind'' hobn ale dray gemitet [gemietet: gedungen]
eyn
tsimer oyf der groyeperelshtrase [Perelsßtrasse, Hamburg?]
un hobn opgetsolt far a gantsn
khoydesh frier. der khesorn, vos der khoydesh iz shoyn ot-ot oyf der noz,
un ot-ot kumt der "portye'', a grober daytsh mit a
farshmoltsenem kaftan un mit a bloyer noz, vos zet-oys vi a
vinterdike kartoflye, un dermont di "gnedike herren'' mit a sheynem
"gut moyen'' un mit a "kisse di hand [küsse die hand: a kush in hant]''
un mit an "ergebenster dyener [ergebenster diener: getrayster diner]'',
az zey zoln moykhl zayn batsoln far a khoydesh frier, ― un der
daytsh zol azoy hobn di bloye noz, vos zet-oys vi a vinterdike
kartoflye, oyb zey hobn afile a kraytser bay der neshome. geven baym
"kind'' a gildn mit tsvantsik, hot men gekoyft a por tsendlik matses,
a halb kilo vurshtlekh kosherlepeysekh, etlekhe gebakene eyer un in
a fleshl fun milkh epes a min mashke, vos shteyt inem mitlpunkt
tsvishn esik un borsht un vos tomer makht men deroyf "boyre
pri hgfn'' ― iz dos gevis aroysgevorfn, a brokhe levatole.
― ze nor, er iz shoyn fartik mitn seyder! ― ruft zikh on
shpak, a bokher mit a gel meshn ponem un mit a sharfer
oysgeboygener noz, mit a hoykhn veysn shtern un mit lange farvorfene
hor aroyf.
― vi kon zikh a "kind'' bageyn on a seyder? ― entfert im
op mayzel, a bokher davke a shvartser un davke mit a prishtshevate
ponem un mit a shtark-opgeshorenem kop vos durkh di shitere
herlekh zet zikh aroys a royter farshvitster sharbn.
|
דער סדר (אַ בילד)
שפּאַק, מײַזעל און „דאָס קינד“ האָבן אַלע דרײַ געמיטעט [gemietet: געדונגען] אײן
צימער אױף דער גרױעפּערעלשטראַסע [Perelsßtrasse, Hamburg?]
און האָבן אָפּגעצאָלט פֿאַר אַ גאַנצן
חודש פֿריִער. דער חסרון, װאָס דער חודש איז שױן אָט־אָט אױף דער נאָז,
און אָט־אָט קומט דער „פּאָרטיע“, אַ גראָבער דײַטש מיט אַ
פֿאַרשמאָלצענעם קאַפֿטאַן און מיט אַ בלױער נאָז, װאָס זעט־אױס װי אַ
װינטערדיקע קאַרטאָפֿליע, און דערמאָנט די „גנעדיקע העררען“ מיט אַ שײנעם
„גוט מאָיען“ און מיט אַ „קיססע די האַנד [küsse die hand: אַ קוש אין האַנט]“
און מיט אַן „ערגעבענסטער דיענער [ergebenster diener: געטרײַסטער דינער]“,
אַז זײ זאָלן מוחל זײַן באַצאָלן פֿאַר אַ חודש פֿריִער, ― און דער
דײַטש זאָל אַזױ האָבן די בלױע נאָז, װאָס זעט־אױס װי אַ װינטערדיקע
קאַרטאָפֿליע, אױב זײ האָבן אַפֿילו אַ קרײַצער בײַ דער נשמה. געװען בײַם
„קינד“ אַ גילדן מיט צװאַנציק, האָט מען געקױפֿט אַ פּאָר צענדליק מצות,
אַ האַלב קילאָ װוּרשטלעך כּשר־לפּסח, עטלעכע געבאַקענע אײער און אין
אַ פֿלעשל פֿון מילך עפּעס אַ מין משקה, װאָס שטײט אינעם מיטלפּונקט
צװישן עסיק און באָרשט און װאָס טאָמער מאַכט מען דערױף „בורא
פּרי הגפֿן“ ― איז דאָס געװיס אַרױסגעװאָרפֿן, אַ ברכה לבֿטלה.
― זע נאָר, ער איז שױן פֿאַרטיק מיטן סדר! ― רופֿט זיך אָן
שפּאַק, אַ בחור מיט אַ געל מעשן פּנים און מיט אַ שאַרפֿער
אױסגעבױגענער נאָז, מיט אַ הױכן װײסן שטערן און מיט לאַנגע פֿאַרװאָרפֿענע
האָר אַרױף.
― װי קאָן זיך אַ „קינד“ באַגײן אָן אַ סדר? ― ענטפֿערט אים
אָפּ מײַזעל, אַ בחור דװקא אַ שװאַרצער און דװקא מיט אַ פּרישטשעװאַטע
פּנים און מיט אַ שטאַרק־אָפּגעשאָרענעם קאָפּ װאָס דורך די שיטערע
הערלעך זעט זיך אַרױס אַ רױטער פֿאַרשװיצטער שאַרבן.
|