די ערשטע נאַכט פּסח אױף דער מלחמה
דאָרט, אױפֿן גרױסן ברײטן װײַסן פֿעלד פֿונעם גרױסן ברײטן אַלטן
לאַנד, װאָס מע רופֿט מאַנדזשוריע, ציט זיך אַ לאַנגע שמאָלע
סטענגע פֿון צװײ דינע שװאַרצע שנירלעך ― דאָס איז די גרױסע
סיבירער אײַזנבאַן, װאָס לױפֿט באַרג־אַראָפּ איבער דעם ברײטן װילדן אַזיע,
העט־װײַט, צום ים, אַזש קײן קװאַנדון, ביז דער שטאָט פּאָרט־אַרטור.
די באַן ציט זיך, און אױף איר לױפֿן טאָג װי נאַכט לאָקאָמאָטיװן.
אײנס נאָך דאָס אַנדערע לױפֿן זײ און לאָזן זיך הערן מיט אַ פֿײַפֿן און
מיט אַ טראַסקען, שלעפּן גאַנצע שורות װאַגאָנעס מיט מענטשן, פֿערד,
געװער און עסנװאַרג פֿאַר די מענטשן און פֿאַר די פֿערד.
ס'איז נאַכט. די ערשטע נאַכט פֿון פּסח.
מיר קוקן־אַרײַן אין אײנעם פֿון די װאַגאָנעס. ער איז פֿול
אָנגעשטױסן מיט סאָלדאַטן. אױסגעמוטשעט פֿון דער לאַנגער נסיעה און
אײַנגעמידט פֿונעם טאָג, זײַנען די סאָלדאַטן שטיל, װער סע זיצט אױף די
קאָרטעטשקעס אױף דער בריק און פֿאַרציט זיך מיט אַ שטיקל פּאַפּיר,
מײנט, אַז ער רױכערט אַ „ציגאַרקע“, און װער עס ליגט אױסגעצױגן אױף
דער באַנק מיטן פּנים אַרױף און פֿײַפֿט שטילערהײט, און פֿונעם פֿײַפֿן
לאָזט זיך הערן אַן אומעט, אַ טרױער, אַ גרוס צו דער װײַטער־װײַטער
הײם, צו דעם װײַטן־װײַטן דאָרף, װוּ די ערד איז שױן געװיס לאַנג
אָפּגערײניקט פֿונעם שנײ, און סע שמעקט שױן דאָרט געװיס מיט גרינס,
און אַ געזאַנג הערט זיך דאָרטן פֿון דער װײַטן; דאָס זינגען מסתּמא די
שיקסעס זײערע שײנע ליבע זיסע לידער, רײַסן זיך די גאָרגלען. און עס
דאַכט זיך אים, אַז ער הערט גאַנץ גוט זײער געזאַנג, און ער פֿײַפֿט זײ
נאָך.
|
|
di ershte nakht peysekh oyf der milkhome
dort, oyfn groysn breytn vaysn feld funem groysn breytn altn
land, vos me ruft mandzhurye, tsit zikh a lange shmole
stenge fun tsvey dine shvartse shnirlekh ― dos iz di groyse
sibirer ayznban, vos loyft barg-arop iber dem breytn vildn azye,
het-vayt, tsum yam, azh keyn kvandun, biz der shtot port-artur.
di ban tsit zikh, un oyf ir loyfn tog vi nakht lokomotivn.
eyns nokh dos andere loyfn zey un lozn zikh hern mit a fayfn un
mit a trasken, shlepn gantse shures vagones mit mentshn, ferd,
gever un esnvarg far di mentshn un far di ferd.
s'iz nakht. di ershte nakht fun peysekh.
mir kukn-arayn in eynem fun di vagones. er iz ful
ongeshtoysn mit soldatn. oysgemutshet fun der langer nesiye un
ayngemidt funem tog, zaynen di soldatn shtil, ver se zitst oyf di
kortetshkes oyf der brik un fartsit zikh mit a shtikl papir,
meynt, az er roykhert a "tsigarke'', un ver es ligt oysgetsoygn oyf
der bank mitn ponem aroyf un fayft shtilerhayt, un funem fayfn
lozt zikh hern an umet, a troyer, a grus tsu der vayter-vayter
heym, tsu dem vaytn-vaytn dorf, vu di erd iz shoyn gevis lang
opgereynikt funem shney, un se shmekt shoyn dort gevis mit grins,
un a gezang hert zikh dortn fun der vaytn; dos zingen mistome di
shikses zeyere sheyne libe zise lider, raysn zikh di gorglen. un es
dakht zikh im, az er hert gants gut zeyer gezang, un er fayft zey
nokh.
|
די ערשטע נאַכט פּסח אױף דער מלחמה
דאָרט, אױפֿן גרױסן ברײטן װײַסן פֿעלד פֿונעם גרױסן ברײטן אַלטן
לאַנד, װאָס מע רופֿט <<מאַנדזשוריע>>, ציט זיך אַ לאַנגע שמאָלע
סטענגע פֿון צװײ דינע שװאַרצע שנירלעך ― דאָס איז די גרױסע
סיבירער אײַזנבאַן, װאָס לױפֿט באַרג־אַראָפּ איבער דעם ברײטן װילדן אַזיע,
העט־װײַט, צום ים, אַזש קײן קװאַנדון, ביז דער שטאָט פּאָרט־אַרטור.
די באַן ציט זיך, און אױף איר לױפֿן טאָג װי נאַכט לאָקאָמאָטיװן.
אײנס נאָך דאָס אַנדערע לױפֿן זײ און לאָזן זיך הערן מיט אַ פֿײַפֿן און
מיט אַ טראַסקען, שלעפּן גאַנצע שורות װאַגאָנעס מיט מענטשן, פֿערד,
געװער און עסנװאַרג פֿאַר די מענטשן און פֿאַר די פֿערד.
ס'איז נאַכט. די ערשטע נאַכט פֿון פּסח.
מיר קוקן־אַרײַן אין אײנעם פֿון די װאַגאָנעס. ער איז פֿול
אָנגעשטױסן מיט סאָלדאַטן. אױסגעמוטשעט פֿון דער לאַנגער נסיעה און
אײַנגעמידט פֿונעם טאָג, זײַנען די סאָלדאַטן שטיל, װער סע זיצט אױף די
קאָרטעטשקעס אױף דער בריק און פֿאַרציט זיך מיט אַ שטיקל פּאַפּיר,
מײנט, אַז ער רױכערט אַ „ציגאַרקע“, און װער עס ליגט אױסגעצױגן אױף
דער באַנק מיטן פּנים אַרױף און פֿײַפֿט שטילערהײט, און פֿונעם פֿײַפֿן
לאָזט זיך הערן אַן אומעט, אַ טרױער, אַ גרוס צו דער װײַטער־װײַטער
הײם, צו דעם װײַטן־װײַטן דאָרף, װוּ די ערד איז שױן געװיס לאַנג
אָפּגערײניקט פֿונעם שנײ, און סע שמעקט שױן דאָרט געװיס מיט גרינס,
און אַ געזאַנג הערט זיך דאָרטן פֿון דער װײַטן; דאָס זינגען מסתּמא די
שיקסעס זײערע שײנע ליבע זיסע לידער, רײַסן זיך די גאָרגלען. און עס
דאַכט זיך אים, אַז ער הערט גאַנץ גוט זײער געזאַנג, און ער פֿײַפֿט זײ
נאָך.
|