בערעלע
אַ מעשׂה װי אַזױ אַ פּאָר־פֿאָלק אָן קינדער האָבן אױסגעהאָדעװעט אַן אומגליק אױף זײער קאָפּ. דערצײלט לכּבֿוד שבֿועות
אַ הקדמה פֿונעם דערצײלער
די מעשׂה, װאָס איך גײ אײַך דערצײלן, קער זיך, אײגנטלעך, מיט
שבֿועות װינציק־װאָס אָן. אין איר הערט מען נישט דעם ניגון פֿון
„אַקדמות“ און מע פֿילט נישט דעם טעם פֿון בלינצעס. אַזױ װי זי האָט זיך
געטראָפֿן ערבֿ שבֿועות, אַזױ האָט זי זיך געקאָנט טרעפֿן ערבֿ פּסח, און
אַפֿילו ערבֿ תּישעה־באָבֿ. נישט מער, אַזױ װי ס'איז איצט ערבֿ־שבֿועות,
און אַ מעשׂה דערצײלן לכּבֿוד יום־טובֿ װילט זיך (אױ װילט זיך! הלװאַי
װאָלט איר אַזױ װעלן לײענען...), דערצײל איך אײַך, װאָס איך האָב
אַלײן געהערט פֿון מײַן עלטערן ברודער, אַז ער האָט זי געהערט פֿון זײַן
רבין ― עליהם־השלום, זײ זײַנען שױן אַלע טױט: מײַן עלטערער
ברודער, זײַן רבי און בערעלע און אַלע פּערזאָנען פֿון דער דאָזיקער אמתער
געשיכטע, אונדז צו לאַנגע יאָר ― און לאָז דאָס זײַן אַ מעשׂה לכּבֿוד
שבֿועות.
שלום־עליכם
א
ער האָט געהײסן משה־יענקל, זי האָט געהײסן שׂרה־זיסל. געזעסן
זײַנען זײ אין אַ דאָרף, געהאַלטן אַ מיל, געהאַט גאַנץ שײן פּרנסה,
געלעבט זײער צופֿרידן, נאָר אײן זאַך ― קײן קינדער האָט זײ גאָט נישט
געגעבן.
― ס'זאָל אים אָנהײבן צו רירן, װאָס מיר זיצן אָט־אַזױ־אָ, מע װערט
אָקערשט נישט משוגע, שׂונאי־ציון! זאָלסט כאָטש קריגן ערגעץ אַ
|
|
berele
a mayse vi azoy a por-folk on kinder hobn oysgehodevet an umglik
oyf zeyer kop. dertseylt lekoved shvues
a hakdome funem dertseyler
di mayse, vos ikh gey aykh dertseyln, ker zikh, eygntlekh, mit
shvues vintsik-vos on. in ir hert men nisht dem nign fun
"akdomes'' un me filt nisht dem tam fun blintses. azoy vi zi hot zikh
getrofn orev shvues, azoy hot zi zikh gekont trefn orev peysekh, un
afile orev Wisho-boB. nisht mer, azoy vi s'iz itst erB-shvues,
un a mayse dertseyln lekoved yum-tuv vilt zikh (oy vilt zikh! halevay
volt ir azoy veln leyenen...), dertseyl ikh aykh, vos ikh hob
aleyn gehert fun mayn eltern bruder, az er hot zi gehert fun zayn
rebn ― elihm-hshlum, zey zaynen shoyn ale toyt: mayn elterer
bruder, zayn rebi un berele un ale perzonen fun der doziker emeser
geshikhte, undz tsu lange yor ― un loz dos zayn a mayse lekoved
shvues.
shlum-elikhm
#
er hot geheysn mshh-yenkl, zi hot geheysn shore-zisl. gezesn
zaynen zey in a dorf, gehaltn a mil, gehat gants sheyn parnose,
gelebt zeyer tsufridn, nor eyn zakh ― keyn kinder hot zey got nisht
gegebn.
― s'zol im onheybn tsu rirn, vos mir zitsn ot-azoy-o, me vert
okersht nisht meshuge, soyney-tsyun! zolst khotsh krign ergets a
|
בערעלע
אַ מעשׂה װי אַזױ אַ פּאָר־פֿאָלק אָן קינדער האָבן אױסגעהאָדעװעט אַן אומגליק אױף זײער קאָפּ. דערצײלט לכּבֿוד שבֿועות
אַ הקדמה פֿונעם דערצײלער
די מעשׂה, װאָס איך גײ אײַך דערצײלן, קער זיך, אײגנטלעך, מיט
שבֿועות װינציק־װאָס אָן. אין איר הערט מען נישט דעם ניגון פֿון
„אַקדמות“ און מע פֿילט נישט דעם טעם פֿון בלינצעס. אַזױ װי זי האָט זיך
געטראָפֿן ערבֿ שבֿועות, אַזױ האָט זי זיך געקאָנט טרעפֿן ערבֿ פּסח, און
אַפֿילו ערבֿ תּישעה־באָבֿ. נישט מער, אַזױ װי ס'איז איצט ערבֿ־שבֿועות,
און אַ מעשׂה דערצײלן לכּבֿוד יום־טובֿ װילט זיך (אױ װילט זיך! הלװאַי
װאָלט איר אַזױ װעלן לײענען...), דערצײל איך אײַך, װאָס איך האָב
אַלײן געהערט פֿון מײַן עלטערן ברודער, אַז ער האָט זי געהערט פֿון זײַן
רבין ― עליהם־השלום, זײ זײַנען שױן אַלע טױט: מײַן עלטערער
ברודער, זײַן רבי און בערעלע און אַלע פּערזאָנען פֿון דער דאָזיקער אמתער
געשיכטע, אונדז צו לאַנגע יאָר ― און לאָז דאָס זײַן אַ מעשׂה לכּבֿוד
שבֿועות.
<<שלום־עליכם>>
א
ער האָט געהײסן משה־יענקל, זי האָט געהײסן שׂרה־זיסל. געזעסן
זײַנען זײ אין אַ דאָרף, געהאַלטן אַ מיל, געהאַט גאַנץ שײן פּרנסה,
געלעבט זײער צופֿרידן, נאָר אײן זאַך ― קײן קינדער האָט זײ גאָט נישט
געגעבן.
― ס'זאָל אים אָנהײבן צו רירן, װאָס מיר זיצן אָט־אַזױ־אָ, מע װערט
אָקערשט נישט משוגע, שׂונאי־ציון! זאָלסט כאָטש קריגן ערגעץ אַ
|