קײן עין־הרע ניט (מאָנאָלאָג)
― װי איר זעט מיך אָטאָ ― מאַכט צו אונדז אַ כּתרילעװקער
בעל־עגלה, װאָס האָט זיך אױסגעדרײט צו אונדז אין דער בױד אַרײַן, און
די פֿערדלעך מיטן װאָגן האָט ער געלאָזט אױף גאָטס באַראָט ― װי איר
זעט מיך אָטאָ, בין איך מיר אַ ייִד מיט קײן עין־הרע צװײ פֿערדלעך
אײגענע; יענער, דער בולאַנער, איז בײַ מיר שױן קײן עין־הרע דאָס
אַכטע יאָר, װי איר קוקט אים אָן, אַ שװערפֿיסיקער, נישט אַזאַ לױפֿער,
נאָר אַ „נעמער“ קײן עין־הרע אַ גוטער, און דער קאַשטאַנעװאַטער איז
אױך קײן עין־הרע אַ יאָדעריק פֿערדל. מיט אַזעלכע צװײ פֿערדלעך, אַז
גאָט שיקט צו גוטע פּאַרשױנדלעך, און אַ סך, קאָן מען האָבן פּרנסה
קײן עין־הרע מיטן פֿולן מױל. און פּרנסה ― דאָס מוז מען, װאָרעם אין
דער הײם איז פֿאַראַן אַ װײַב מיט קײן עין־הרע זעקס פּיקערס; זי קינדלט
קײן עין־הרע אַלע יאָר, אסתּר הײסט זי, און דערפֿאַר האָט זי טאַקע אַ
פּנים פֿון אַ רוח. געװען אַזאַ שײנע קײן עין־הרע, אַזאַ־נ־אײדעלע, אַ
צורה־מלוכה, בשעת איך האָב חתונה געהאַט פֿאַר איר; כ'בין נאָך
דעמאָלט געװען אַ שמײַסער בײַ יענעם, אַ בחור קײן עין־הרע אַן אײַזן.
װאָס מיר װינטער? װער מיר זומער? װאָס מיר שנײ? װער מיר
בלאָטע? איבערגעקערט זיך דער װאָגן? אַלײן גענומען אױף די פּלײצעס
און אַלײן קײן עין־הרע אױפֿגעהױבן אים פֿון דער בלאָטע, אַפֿילו זיך נישט
פֿאַרקרימט. אָט אַזאַ מין פּאַרשױן בין איך געװען. און זי, אסתּר הײסט
דאָס, איז געװען אַ יתומה, און דװקא אַ בעל־הבתּיש קינד, אַ מלמדס
אַ טאָכטער, נאָר מחמת זי איז געװען נישט אײנע, קײן עין־הרע אַכט
שטיק זײַנען זײ געװען, און די מוטער איז אַן אָרעמע אַלמנה, האָט זי
|
|
keyn eyn-hre nit (monolog)
― vi ir zet mikh oto ― makht tsu undz a KTrilevker
balegole, vos hot zikh oysgedreyt tsu undz in der boyd arayn, un
di ferdlekh mitn vogn hot er gelozt oyf gots barot ― vi ir
zet mikh oto, bin ikh mir a yid mit keyn eyn-hre tsvey ferdlekh
eygene; yener, der bulaner, iz bay mir shoyn keyn eyn-hre dos
akhte yor, vi ir kukt im on, a shverfisiker, nisht aza loyfer,
nor a "nemer'' keyn eyn-hre a guter, un der kashtanevater iz
oykh keyn eyn-hre a yoderik ferdl. mit azelkhe tsvey ferdlekh, az
got shikt tsu gute parshoyndlekh, un a sakh, kon men hobn parnose
keyn eyn-hre mitn fuln moyl. un parnose ― dos muz men, vorem in
der heym iz faran a vayb mit keyn eyn-hre zeks pikers; zi kindlt
keyn eyn-hre ale yor, Ester heyst zi, un derfar hot zi take a
ponem fun a ruekh. geven aza sheyne keyn eyn-hre, aza-n-eydele, a
tsurh-mlukhh, bshas ikh hob khasene gehat far ir; kh'bin nokh
demolt geven a shmayser bay yenem, a bokher keyn eyn-hre an ayzn.
vos mir vinter? ver mir zumer? vos mir shney? ver mir
blote? ibergekert zikh der vogn? aleyn genumen oyf di pleytses
un aleyn keyn eyn-hre oyfgehoybn im fun der blote, afile zikh nisht
farkrimt. ot aza min parshoyn bin ikh geven. un zi, Ester heyst
dos, iz geven a yesoyme, un davke a baal-hbWish kind, a mlmds
a tokhter, nor makhmes zi iz geven nisht eyne, keyn eyn-hre akht
shtik zaynen zey geven, un di muter iz an oreme almone, hot zi
|
קײן עין־הרע ניט (מאָנאָלאָג)
― װי איר זעט מיך אָטאָ ― מאַכט צו אונדז אַ כּתרילעװקער
בעל־עגלה, װאָס האָט זיך אױסגעדרײט צו אונדז אין דער בױד אַרײַן, און
די פֿערדלעך מיטן װאָגן האָט ער געלאָזט אױף גאָטס באַראָט ― װי איר
זעט מיך אָטאָ, בין איך מיר אַ ייִד מיט קײן עין־הרע צװײ פֿערדלעך
אײגענע; יענער, דער בולאַנער, איז בײַ מיר שױן קײן עין־הרע דאָס
אַכטע יאָר, װי איר קוקט אים אָן, אַ שװערפֿיסיקער, נישט אַזאַ לױפֿער,
נאָר אַ „נעמער“ קײן עין־הרע אַ גוטער, און דער קאַשטאַנעװאַטער איז
אױך קײן עין־הרע אַ יאָדעריק פֿערדל. מיט אַזעלכע צװײ פֿערדלעך, אַז
גאָט שיקט צו גוטע פּאַרשױנדלעך, און אַ סך, קאָן מען האָבן פּרנסה
קײן עין־הרע מיטן פֿולן מױל. און פּרנסה ― דאָס מוז מען, װאָרעם אין
דער הײם איז פֿאַראַן אַ װײַב מיט קײן עין־הרע זעקס פּיקערס; זי קינדלט
קײן עין־הרע אַלע יאָר, אסתּר הײסט זי, און דערפֿאַר האָט זי טאַקע אַ
פּנים פֿון אַ רוח. געװען אַזאַ שײנע קײן עין־הרע, אַזאַ־נ־אײדעלע, אַ
צורה־מלוכה, בשעת איך האָב חתונה געהאַט פֿאַר איר; כ'בין נאָך
דעמאָלט געװען אַ שמײַסער בײַ יענעם, אַ בחור קײן עין־הרע אַן אײַזן.
װאָס מיר װינטער? װער מיר זומער? װאָס מיר שנײ? װער מיר
בלאָטע? איבערגעקערט זיך דער װאָגן? אַלײן גענומען אױף די פּלײצעס
און אַלײן קײן עין־הרע אױפֿגעהױבן אים פֿון דער בלאָטע, אַפֿילו זיך נישט
פֿאַרקרימט. אָט אַזאַ מין פּאַרשױן בין איך געװען. און זי, אסתּר הײסט
דאָס, איז געװען אַ יתומה, און דװקא אַ בעל־הבתּיש קינד, אַ מלמדס
אַ טאָכטער, נאָר מחמת זי איז געװען נישט אײנע, קײן עין־הרע אַכט
שטיק זײַנען זײ געװען, און די מוטער איז אַן אָרעמע אַלמנה, האָט זי
|