אַ פֿאַרשטערטע חתונה
װי אַזױ זאָל זיך נח צעלניקער נישט פֿרײען אַז גאָט האָט אים
געהאָלפֿן, ער גיט אױס דאָס לעצטע קינד, ער מאַכט חתונה די ייִנגסטע
טאָכטער?
פֿאַר װעמען?
למאַי נפֿקא־מינה ― צי פֿאַר ברוכן, צי פֿאַר זרחן, צי פֿאַר פֿײַטלען,
צי פֿאַר טרײַטלען? ― אױסגעגעבן, חתונה געמאַכט ― און אַן עק!
מײנט איר דאָך, אַז נח צעלניקער איז אַזאַ פֿאָטער װאָס פּטרט אַראָפּ
אַ טאָכטער, אַ האָרב פֿון די פּלײצעס, גלאַט אַזױ, אַבי פּטור געװאָרן?
האָט איר אַ טעות!
אַזאַ פֿאָטער, װי נח האָט איר נישט דעם צװײטן אין דער װעלט.
דאָס גאַנצע לעבן זײַנס האָט ער מקריבֿ געװען פֿון די קינדערס װעגן:
געהאָרעװעט, אױסגעריסן געװאָרן. גאַנצע טעג אױף דער היץ, גאַנצע נעכט
אױפֿן פֿראָסט, זיך געשלעפּט אין רעגנס און אין בלאָטעס, שױן געלעגן װיפֿל
מאָל אונטערן װאָגן אױך, אַ פּאָר מאָל װינטער אין אַ פּאָלאָנקע, זיך
צוגעקילט די לונג, באַקומען אַ מאָדנע הוסט ― איר פֿרעגט, װי אַזױ מע װערט
פֿאַרשװאַרצט? אַנו פּרוּװט אױסהאַלטן אַ װײַב מיט קינדער פֿון אַ
צעלניקקראָם, אַ „גאַלאַנטערײַ־געשעפֿט“, אין כּתרילעװקע!
אַז די קינדער זײַנען געװען קלײניטשקע, פֿלעגט זיך נח אַלײן שלאָגן
מיט זײ קאָפּ אָן װאַנט: װיקלען, האָדעװען, צװאָגן ― אַלצדינג.
װעט איר דאָך פֿרעגן: װוּ איז געװען די מאַמע זײערע?
די מאַמע זײערע, זעלדע, איז געװען פֿאַרנומען אין געשעפֿט, מער
צװישן פּריצים; ער ― אין שטאָט, זי ― אין דער סבֿיבֿה.
פֿאַרװאָס עפּעס זי, נישט ער? זי פֿאַרשטײט די שפּראַך, קען רײדן
מיט אַ פּריץ, אַ בריה אױף אָפּזעצן אַ שטיקל סחורה אין דער פֿרעמד.
|
|
a farshterte khasene
vi azoy zol zikh Noyekh tselniker nisht freyen az got hot im
geholfn, er git oys dos letste kind, er makht khasene di yingste
tokhter?
far vemen?
lemay nafkemine ― tsi far brukhn, tsi far Zerekhn, tsi far faytlen,
tsi far traytlen? ― oysgegebn, khasene gemakht ― un an ek!
meynt ir dokh, az Noyekh tselniker iz aza foter vos ptrt arop
a tokhter, a horb fun di pleytses, glat azoy, abi poter gevorn?
hot ir a toes!
aza foter, vi Noyekh hot ir nisht dem tsveytn in der velt.
dos gantse lebn zayns hot er makrev geven fun di kinders vegn:
gehorevet, oysgerisn gevorn. gantse teg oyf der hits, gantse nekht
oyfn frost, zikh geshlept in regns un in blotes, shoyn gelegn vifl
mol untern vogn oykh, a por mol vinter in a polonke, zikh
tsugekilt di lung, bakumen a modne hust ― ir fregt, vi azoy me vert
farshvartst? anu pruvt oyshaltn a vayb mit kinder fun a
tselnikkrom, a "galanteray-gesheft'', in KTrilevke!
az di kinder zaynen geven kleynitshke, flegt zikh Noyekh aleyn shlogn
mit zey kop on vant: viklen, hodeven, tsvogn ― altsding.
vet ir dokh fregn: vu iz geven di mame zeyere?
di mame zeyere, zelde, iz geven farnumen in gesheft, mer
tsvishn pritsem; er ― in shtot, zi ― in der svive.
farvos epes zi, nisht er? zi farshteyt di shprakh, ken reydn
mit a porets, a berye oyf opzetsn a shtikl skhoyre in der fremd.
|
אַ פֿאַרשטערטע חתונה
װי אַזױ זאָל זיך נח צעלניקער נישט פֿרײען אַז גאָט האָט אים
געהאָלפֿן, ער גיט אױס דאָס לעצטע קינד, ער מאַכט חתונה די ייִנגסטע
טאָכטער?
פֿאַר װעמען?
למאַי נפֿקא־מינה ― צי פֿאַר ברוכן, צי פֿאַר זרחן, צי פֿאַר פֿײַטלען,
צי פֿאַר טרײַטלען? ― אױסגעגעבן, חתונה געמאַכט ― און אַן עק!
מײנט איר דאָך, אַז נח צעלניקער איז אַזאַ פֿאָטער װאָס פּטרט אַראָפּ
אַ טאָכטער, אַ האָרב פֿון די פּלײצעס, גלאַט אַזױ, אַבי פּטור געװאָרן?
האָט איר אַ טעות!
אַזאַ פֿאָטער, װי נח האָט איר נישט דעם צװײטן אין דער װעלט.
דאָס גאַנצע לעבן זײַנס האָט ער מקריבֿ געװען פֿון די קינדערס װעגן:
געהאָרעװעט, אױסגעריסן געװאָרן. גאַנצע טעג אױף דער היץ, גאַנצע נעכט
אױפֿן פֿראָסט, זיך געשלעפּט אין רעגנס און אין בלאָטעס, שױן געלעגן װיפֿל
מאָל אונטערן װאָגן אױך, אַ פּאָר מאָל װינטער אין אַ פּאָלאָנקע, זיך
צוגעקילט די לונג, באַקומען אַ מאָדנע הוסט ― איר פֿרעגט, װי אַזױ מע װערט
פֿאַרשװאַרצט? אַנו פּרוּװט אױסהאַלטן אַ װײַב מיט קינדער פֿון אַ
צעלניקקראָם, אַ „גאַלאַנטערײַ־געשעפֿט“, אין כּתרילעװקע!
אַז די קינדער זײַנען געװען קלײניטשקע, פֿלעגט זיך נח אַלײן שלאָגן
מיט זײ קאָפּ אָן װאַנט: װיקלען, האָדעװען, צװאָגן ― אַלצדינג.
װעט איר דאָך פֿרעגן: װוּ איז געװען די מאַמע זײערע?
די מאַמע זײערע, זעלדע, איז געװען פֿאַרנומען אין געשעפֿט, מער
צװישן פּריצים; ער ― אין שטאָט, זי ― אין דער סבֿיבֿה.
פֿאַרװאָס עפּעס זי, נישט ער? זי פֿאַרשטײט די שפּראַך, קען רײדן
מיט אַ פּריץ, אַ בריה אױף אָפּזעצן אַ שטיקל סחורה אין דער פֿרעמד.
|