XVIII
מיר מופֿן [move: זיך אַריבערקלײַבן]
― א ―
אין אַמעריקע איז אַ מינהג ― מע מופֿט. דאָס הײסט, מע פּעקלט זיך
פֿון אײן דירה אין דער אַנדערער. פֿון אײן ביזנעס אין דער אַנדערער.
יעדער אײנציקער מוז מופֿן. מופֿט ער נישט מיט זײַן גוטן װילן, מאַכט
מען אים, ער זאָל מופֿן. דאָס הײסט, אַז איר צאָלט נישט קײן דירה־געלט
(דאָ הײסט עס „רענט [rent]“), גיט מען אָן אױף אײַך און מע װאַרפֿט אײַך
אַרױס. װערט דאָס אָנגערופֿן, אַז מע האָט אײַך אַרױסגעמופֿט. דעריבער
טאָרט איר זיך נישט װוּנדערן, אַז מע טוט אײַך אַ פֿרעג: „װען מופֿט
איר?“ און אַז מע פֿרעגט אײַך, מוזט איר ענטפֿערן. פֿאַר נישט װעלן
ענטפֿערן האָט מײַן ברודער אליהו געכאַפּט אַ פּסק פֿון אונדזערן אַ
קאָסטאָמער, װאָס גיט אונדז צו לײזן פֿאַר מעטשעס [matches: שװעבעלעך]. דאָס הײסט,
ער באַקומט פֿון אונדזער סטענד אַלע װאָך אַ באַקסל [box: קעסטל] מעטשעס אָן געלט.
דאָ גיט מען שװעבעלעך אומזיסט. מע דאַרף גאָרנישט װאַרטן, ביז מע
װעט געבן. מע גײט צו און מע נעמט אַלײן.
― ב ―
דער קאָסטאָמער, װאָס איך דערצײל אײַך, איז אַ מאָדנער מענטש.
עס איז כּדאַי, איך זאָל אײַך אים אָפּמאָלן. װער ער איז און װאָס ער
איז ― װײסן מיר נישט. װוּ ער װױנט און װאָס זײַנען זײַנע ביזנעס ―
װײסן מיר אױך נישט. קײן רײַכער מאַן, װײַזט אױס, איז ער נישט.
דאָס זעט מען נאָך זײַן אױסגעריבענעם קאָוט [coat: מאַנטל], װאָס ער בײַט אים קײנמאָל
ניט איבער, נאָך זײַן אָפּגעבאַרעט קאַפּעליושל און נאָך זײַנע געלאַטעטע
שיך. דערפֿאַר איז ער אָבער זײער אַן אַקוראַטנער מענטש. ער קומט צו
|
|
XVayayay
mir mufn [move: zikh ariberklaybn]
― # ―
in amerike iz a mineg ― me muft. dos heyst, me peklt zikh
fun eyn dire in der anderer. fun eyn biznes in der anderer.
yeder eyntsiker muz mufn. muft er nisht mit zayn gutn viln, makht
men im, er zol mufn. dos heyst, az ir tsolt nisht keyn dirh-gelt
(do heyst es "rent [rent]''), git men on oyf aykh un me varft aykh
aroys. vert dos ongerufn, az me hot aykh aroysgemuft. deriber
tort ir zikh nisht vundern, az me tut aykh a freg: "ven muft
ir?'' un az me fregt aykh, muzt ir entfern. far nisht veln
entfern hot mayn bruder Elye gekhapt a psak fun undzern a
kostomer, vos git undz tsu leyzn far metshes [mattshes: shvebelekh]. dos heyst,
er bakumt fun undzer stend ale vokh a baksl [bokh: kestl] metshes on gelt.
do git men shvebelekh umzist. me darf gornisht vartn, biz me
vet gebn. me geyt tsu un me nemt aleyn.
― b ―
der kostomer, vos ikh dertseyl aykh, iz a modner mentsh.
es iz keday, ikh zol aykh im opmoln. ver er iz un vos er
iz ― veysn mir nisht. vu er voynt un vos zaynen zayne biznes ―
veysn mir oykh nisht. keyn raykher man, vayzt oys, iz er nisht.
dos zet men nokh zayn oysgeribenem kout [tsoat: mantl], vos er bayt im keynmol
nit iber, nokh zayn opgebaret kapelyushl un nokh zayne gelatete
shikh. derfar iz er ober zeyer an akuratner mentsh. er kumt tsu
|
XVIII
מיר מופֿן [move: זיך אַריבערקלײַבן]
― א ―
אין אַמעריקע איז אַ מינהג ― מע מופֿט. דאָס הײסט, מע פּעקלט זיך
פֿון אײן דירה אין דער אַנדערער. פֿון אײן ביזנעס אין דער אַנדערער.
יעדער אײנציקער מוז מופֿן. מופֿט ער נישט מיט זײַן גוטן װילן, מאַכט
מען אים, ער זאָל מופֿן. דאָס הײסט, אַז איר צאָלט נישט קײן דירה־געלט
(דאָ הײסט עס „רענט [rent]“), גיט מען אָן אױף אײַך און מע װאַרפֿט אײַך
אַרױס. װערט דאָס אָנגערופֿן, אַז מע האָט אײַך אַרױסגעמופֿט. דעריבער
טאָרט איר זיך נישט װוּנדערן, אַז מע טוט אײַך אַ פֿרעג: „װען מופֿט
איר?“ און אַז מע פֿרעגט אײַך, מוזט איר ענטפֿערן. פֿאַר נישט װעלן
ענטפֿערן האָט מײַן ברודער אליהו געכאַפּט אַ פּסק פֿון אונדזערן אַ
קאָסטאָמער, װאָס גיט אונדז צו לײזן פֿאַר מעטשעס [matches: שװעבעלעך]. דאָס הײסט,
ער באַקומט פֿון אונדזער סטענד אַלע װאָך אַ באַקסל [box: קעסטל] מעטשעס אָן געלט.
דאָ גיט מען שװעבעלעך אומזיסט. מע דאַרף גאָרנישט װאַרטן, ביז מע
װעט געבן. מע גײט צו און מע נעמט אַלײן.
― ב ―
דער קאָסטאָמער, װאָס איך דערצײל אײַך, איז אַ מאָדנער מענטש.
עס איז כּדאַי, איך זאָל אײַך אים אָפּמאָלן. װער ער איז און װאָס ער
איז ― װײסן מיר נישט. װוּ ער װױנט און װאָס זײַנען זײַנע ביזנעס ―
װײסן מיר אױך נישט. קײן רײַכער מאַן, װײַזט אױס, איז ער נישט.
דאָס זעט מען נאָך זײַן אױסגעריבענעם קאָוט [coat: מאַנטל], װאָס ער בײַט אים קײנמאָל
ניט איבער, נאָך זײַן אָפּגעבאַרעט קאַפּעליושל און נאָך זײַנע געלאַטעטע
שיך. דערפֿאַר איז ער אָבער זײער אַן אַקוראַטנער מענטש. ער קומט צו
|