II
קריעת־ים־סוף
― א ―
איך האָב אײַך געהאַט אָנגעהױבן צו דערצײלן פֿון דעם פּסק, װאָס
מיר האָבן געכאַפּט יום־כּיפּור אינדערפֿרי אױפֿן שיף „פּרינץ אַלבערט“.
דאָס איז געװען אַ מיאוסער פּסק. מיר'ן אים געדענקען דאָס גאַנצע לעבן.
אָנגעהױבן האָט זיך עס פֿון אַ קלײניקײט. עפּעס אַ כמאַרעלע,
אַ שװאַרץ, אַ געדיכט װאָלקנדל, האָט זיך נאָך פֿון בײַנאַכט, באַלד נאָך
כּל־נדרי, באַװיזן אױפֿן עק הימל. פֿריִער פֿון אַלעמען האָבן עס דערזען
איך און מײַן חבֿר מענדל. װאָרעם אַז אַלע ייִדן זײַנען נאָך געװען אונטן,
געװײנט און געזאָגט תּהילים נאָך כּל־נדרי, האָבן מיר, איך און מענדל,
אַרומגעשפּאַצירט איבערן „פּרינץ אַלבערט“. דערנאָך האָבן מיר זיך
פֿאַרקליבן אין אַ װינקעלע, געזעסן און געשװיגן. עס איז געװען שטיל און
װאַרעם און גוט אױפֿן האַרצן. נאָר אַביסל אומעטיקלעך. װאָס מענדל האָט
געטראַכט ― װײס איך ניט. איך האָב געטראַכט פֿון גאָט, װאָס זיצט
אָט דאָרט, אין הימל. װי גרױס ער דאַרף זײַן, אַז דאָס איז אַלצדינג
זײַנס? און װאָס טראַכט ער זיך, אַז ער הערט אַזױ פֿיל ייִדן זאָגן תּהילים,
לױבן אים און גיסן אױס פֿאַר אים דאָס האַרץ? די מאַמע זאָגט, אַז
ער הערט און זעט אַלעמען. און אַז ער װײס אַלצדינג. אַפֿילו דאָס, װאָס
איך טראַכט אין דער מינוט בײַ זיך אין האַרצן. אױב אַזױ, איז ניט
גוט, װאָרעם איך האָב נאָר־װאָס געטראַכט פֿון אַ גוטן עפּל, פֿון אַ זיסער
באַר און כאָטש פֿון אַ טרונק װאַסער. קאַלט װאַסער. פֿון די פּעטײטעס
ברענט אױפֿן האַרצן ― און טרינקען טאָר מען ניט. יום־כּיפּור נאָך
כּל־נדרי ― װער װעט דאָס טרינקען װאַסער? מײַן ברודער אליהו װעט
מיך הרגענען. ער װיל גאָר, איך זאָל פֿאַסטן ביז מאָרגן בײַנאַכט נאָך
|
|
ayay
kriyes-im-suf
― # ―
ikh hob aykh gehat ongehoybn tsu dertseyln fun dem psak, vos
mir hobn gekhapt yum-kiper inderfri oyfn shif "prints albert''.
dos iz geven a mi#user psak. mir'n im gedenken dos gantse lebn.
ongehoybn hot zikh es fun a kleynikayt. epes a khmarele,
a shvarts, a gedikht volkndl, hot zikh nokh fun baynakht, bald nokh
kol-nidrey, bavizn oyfn ek himl. frier fun alemen hobn es derzen
ikh un mayn khaver mendl. vorem az ale yidn zaynen nokh geven untn,
geveynt un gezogt tilem nokh kol-nidrey, hobn mir, ikh un mendl,
arumgeshpatsirt ibern "prints albert''. dernokh hobn mir zikh
farklibn in a vinkele, gezesn un geshvign. es iz geven shtil un
varem un gut oyfn hartsn. nor abisl umetiklekh. vos mendl hot
getrakht ― veys ikh nit. ikh hob getrakht fun got, vos zitst
ot dort, in himl. vi groys er darf zayn, az dos iz altsding
zayns? un vos trakht er zikh, az er hert azoy fil yidn zogn tilem,
loybn im un gisn oys far im dos harts? di mame zogt, az
er hert un zet alemen. un az er veys altsding. afile dos, vos
ikh trakht in der minut bay zikh in hartsn. oyb azoy, iz nit
gut, vorem ikh hob nor-vos getrakht fun a gutn epl, fun a ziser
bar un khotsh fun a trunk vaser. kalt vaser. fun di peteytes
brent oyfn hartsn ― un trinken tor men nit. yum-kiper nokh
kol-nidrey ― ver vet dos trinken vaser? mayn bruder Elye vet
mikh hargenen. er vil gor, ikh zol fastn biz morgn baynakht nokh
|
II
קריעת־ים־סוף
― א ―
איך האָב אײַך געהאַט אָנגעהױבן צו דערצײלן פֿון דעם פּסק, װאָס
מיר האָבן געכאַפּט יום־כּיפּור אינדערפֿרי אױפֿן שיף „פּרינץ אַלבערט“.
דאָס איז געװען אַ מיאוסער פּסק. מיר'ן אים געדענקען דאָס גאַנצע לעבן.
אָנגעהױבן האָט זיך עס פֿון אַ קלײניקײט. עפּעס אַ כמאַרעלע,
אַ שװאַרץ, אַ געדיכט װאָלקנדל, האָט זיך נאָך פֿון בײַנאַכט, באַלד נאָך
כּל־נדרי, באַװיזן אױפֿן עק הימל. פֿריִער פֿון אַלעמען האָבן עס דערזען
איך און מײַן חבֿר מענדל. װאָרעם אַז אַלע ייִדן זײַנען נאָך געװען אונטן,
געװײנט און געזאָגט תּהילים נאָך כּל־נדרי, האָבן מיר, איך און מענדל,
אַרומגעשפּאַצירט איבערן „פּרינץ אַלבערט“. דערנאָך האָבן מיר זיך
פֿאַרקליבן אין אַ װינקעלע, געזעסן און געשװיגן. עס איז געװען שטיל און
װאַרעם און גוט אױפֿן האַרצן. נאָר אַביסל אומעטיקלעך. װאָס מענדל האָט
געטראַכט ― װײס איך ניט. איך האָב געטראַכט פֿון גאָט, װאָס זיצט
אָט דאָרט, אין הימל. װי גרױס ער דאַרף זײַן, אַז דאָס איז אַלצדינג
זײַנס? און װאָס טראַכט ער זיך, אַז ער הערט אַזױ פֿיל ייִדן זאָגן תּהילים,
לױבן אים און גיסן אױס פֿאַר אים דאָס האַרץ? די מאַמע זאָגט, אַז
ער הערט און זעט אַלעמען. און אַז ער װײס אַלצדינג. אַפֿילו דאָס, װאָס
איך טראַכט אין דער מינוט בײַ זיך אין האַרצן. אױב אַזױ, איז ניט
גוט, װאָרעם איך האָב נאָר־װאָס געטראַכט פֿון אַ גוטן עפּל, פֿון אַ זיסער
באַר און כאָטש פֿון אַ טרונק װאַסער. קאַלט װאַסער. פֿון די פּעטײטעס
ברענט אױפֿן האַרצן ― און טרינקען טאָר מען ניט. יום־כּיפּור נאָך
כּל־נדרי ― װער װעט דאָס טרינקען װאַסער? מײַן ברודער אליהו װעט
מיך הרגענען. ער װיל גאָר, איך זאָל פֿאַסטן ביז מאָרגן בײַנאַכט נאָך
|